Vygotsky Kuramı Temel Kavramlar

Vygotsky Kuramı Temel Kavramlar konusu içinde Yakınsal gelişim alanı, işaretler – sinyaller teorisi ve aktivite teorisi gibi alt başlıklar ele alınacaktır. Konumuz kpss eğitim bilimleri gelişim psikolojisi dersinde yer almaktadır. Önceki konumuzda Vygotsky ve sosyokütürel gelişim kuramının detaylarını işlemiştik. Bu kuramda yer alan temel kavramları detayları ile inceleyelim.

Vygotsky Kuramı Temel Kavramlar

A. Yakınsal Gelişim Alanı

Vygotsky çocuk bilişsel gelişim düzeylerine katkıda bulunabilmek için öncelikle 2 durumun tespit edilmesi gerektiğini belirtir:

• Her çocuğun herhangi bir yetişkin yardımı olmadan bağımsız olarak elde edebileceği gelişim düzeyi
• Çocuğun bir yetişkin rehberliğinde (yani sosyal çevre etkisiyle) çalıştığı zaman ortaya koyacağı potansiyel Vygotsky’e göre bu iki durum arasında ortaya çıkan fark çocuğun yakınsal gelişim alanıdır. Bu kavramın diğer bir adı da gelişmeye açık alandır. Bir rehber veya çevre desteği ile çalıştığında çocuktaki öğrenme daha fazla olacak potansiyel beceri bilgi daha fazla ve rahat biçimde ortaya çıkacaktır. Vygotsky’nin gelişim psikolojisine getirdiği en önemli kavram da budur.

• Öğrenciler birbiriyle çalışmalı ve bu şekilde çalışmaya özendirilmelidir. Yani işbirliği önemli……
• Sadece bireysel değil grupla da değerlendirme yapılmalı.
• Kültürel değerlere de eğitim sürecinde mutlaka yer verilmeli.
• Öğretmenler çalışmalarda öğrencileri kontrollü olarak büyük ölçüde serbest bırakmalı.

Vygotsky’nin eğitime yapmış olduğu önemli katkılardan biri de üstbiliş kavramına değinmesidir.

B. İşaretler- Sinyaller Teorisi

Kpss gelişim psikolojisi dersi Vygotsky kuramı temel kavramlar konusunda ikinci başlığımız işaretler – sinyaller teorisidir. Vygotsky, işaretler teorisinde çocukların dili nasıl içselleştirdiğini açıklamıştır. Ona göre toplumsal işaret sistemi olan dil, rakamlar, haritalar vb. etkenlerin çocukların bilişsel gelişimde etkisi vardır. Vygotsky dili düşünme aracı olarak tanımlar. Dilin öncelikli görevi iletişim kurmaktır. Hatta Vygotsky’ye göre benmerkezci konuşma bile aslında sosyaldir. Ona göre kişisel konuşma üstbiliş yani düşünme hakkında düşümeye aracılık eder ve böylece üst düzey düşünme ortaya çıkar.

C. Aktivite Teorisi

Vygotsky öncülüğünde oluşturulan teoriye göre insanların sınıflandırma, karar verme, hatırlama gibi faaliyetleri beyin tarafından değil de bilinç tarafından yapılmaktadır. Bilinç, gündelik yaptıklarımızın eseridir.

Aktivite teorisi bu gerçeklikten hareketle, öğretime bütüncül bir açıdan yaklaşır ve öğrenmeyi tüm faktörlerin karşılıklı olarak etkileşimi olarak görür.

Kpss eğim bilimleri gelişim ve öğreneme dersi Vygotsky’nin Kuramındaki Temel Kavramları inceledik. Bir sonraki gelişim psikolojisi dersi konumuzda Bruner ve Bilişsel Gelişim Dönemlerini inceleyeceğiz.