maslowun ihtiyaçlar hiyerarşisi

İhtiyaçlar Hiyerarşisi

İhtiyaçlar hiyerarşisi hümanist yaklaşımın savunucularından Maslow’un ortaya koyduğu bir teoremdir. Bu hiyerarşiye bağlı olarak Maslow ortaya bir ihtiyaçlar piramidi ortaya çıkarmıştır. Bu piramidin al tarafı temel ihtiyaçlardan, üst tarafı da üst düzey ihtiyaçlardan oluşmaktadır. Şimdi Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi konusunu temel ihtiyaçlardan üst düzey ihtiyaçlara doğru sıralayıp inceleyelim.

Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi temel ihtiyaçlar (eksiklik ihtiyaçları) ve üst düzey ihtiyaçlar (gelişim ihtiyaçları) olarak 2 gruba ayrılmaktadır.

* Temel İhtiyaçlar: Kpss rehberlik konusuna ait ihtiyaçlar hiyerarşisi ilk basamakları temel ihtiyaçlardan oluşmaktadır. Bireyin yaşamının her döneminde olan ve sürekli giderilmesi gereken ihtiyaçlardır. Temel ihtiyaçlar ilk 4 basamaktan oluşmaktadır.

ihtiyaçlar hiyerarşisi1) Fizyolojik İhtiyaçlar: Su, yemek, ısınma, uyku gibi bedenin varlığını sürdürebilmek için gerekli olan ihtiyaçlardır. En temel ihtiyaçlarımız fizyolojik ihtiyaçlarımızdır.

2) Güvenlik İhtiyacı: Kpss eğitim bilimleri rehberlik ihtiyaçlar hiyerarşisi 2. basamağı olan güvenlik ihtiyacı, fiziksel ya da psikolojik zararlardan koruyan ihtiyaçlarla ilgilidir.

Barınma, kendini tehlikelerden koruma, kaygıdan uzak kendini güvende hissetme ihtiyaçları güvenlik ihtiyaçlarıdır.

3) Ait Olma – Sevme – Sevilme İhtiyacı: Bir gruba ait olma hissi, sosyal statü kazanma, insanlar tarafından kabul edilme, benimsenme, sevme, sevilme gibi sosyal ihtiyaçlardır.

Bu ihtiyaçlar karşılanmazsa bireyde yalnızlık, umutsuzluk, yabancılaşma, bunalıma girme gibi duygular ortaya çıkabilir.

4) Saygı – Saygınlık İhtiyacı: İhtiyaçlar hiyerarşisi 4. basamağı olan bu ihtiyaçlar, takdir edilme, tanınma, statü ve başarı kazanma, saygı görme gibi ihtiyaçlardan oluşmaktadır.

Bir yazarın eserleriyle kalıcı olmak istemesi ve devamlı hatırlanmak istenmesi saygınlık ihtiyacına yöneliktir.
Bu ihtiyacın giderilmemesi durumunda aşağılık, zayıflık, çaresizlik, değersizlik gibi kompleksler ortaya çıkabilir.

* Üst Düzey İhtiyaçlar: Kpss eğitim bilimleri Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi 2. grubu olan üst düzey ihtiyaçlar, bireyin var olan potansiyellerini en son noktasına kadar kullanarak kendini gerçekleştirmeye kadar giden süreçlerden oluşur. 5. basamaktan itibaren olan ihtiyaç basamakları üst düzey ihtiyaçlar içerisindedir.

5) Bilme – Anlama İhtiyacı: Kendi içinde olsun, toplumda olsun, çevrede olsun, olup biten olayları daha iyi bilme ve anlama ihtiyacıdır.

Merak, keşfetme ve bilgiye ulaşma ihtiyaçları bilme ve anlama ihtiyaçları içindedir.

6) Estetik İhtiyacı: Sanatı anlama, zevke alma, bireyin kendi yaratıcılığını kullanma ihtiyacı estetik ihtiyaçlardır.

7) Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı: Kpss rehberlik dersine ait olan Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi son basamağı olan kendini gerçekleştirme, rehberliğin son amacıdır. Bireyin doğuştan getirdiği potansiyelleri tam olarak gerçekleştirebilmesi ve kullanabilmesidir. Bireyin kendi yeteneklerini kullanarak istediği hedefi gerçekleştirebilmesidir.

Hümanist yaklaşımın bir diğer savunucusu olan Rogers’ın ”tam verimlilik” olarak nitelediği kendini gerçekleştirme, altta yer alan temel ihtiyaçlar karşılanmadan kazanılmaz.

Kendini geçekleştiren bir bireyin özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Kendini kabul eder.
  • Kendine saygılıdır.
  • İçten geldiği gibi davranır.
  • Duygularını saklamaz, bastırmaz.
  • Tüm yaşantılara açıktır.
  • Saldırganlık eğilimlerinin insanın bir parçası olduğunu bilir.
  • Gerçeği olduğu gibi algılar.
  • İnsanın doğası hakkında olumludur.
  • Başkaları ile rahatlıkla ilişki kurabilir.
  • Topluma karşı uzlaştırıcıdır.
  • Demokratiktir.
  • Değişen ve değişmeyi seven bir bireydir.
  • Yaratıcıdır.
  • Başkalarından devamlı yardım beklemez

 

İhtiyaçlar hiyerarşisi içinde en üst basamak olan kendini gerçekleştirme her işi başaran, hatasız kimse demek değildir. Kendini gerçekleştiren birey eksiklerinin ve hatalarının farkında olan ve bunları düzeltmeye, değiştirmeye çalışan bireylerdir.
Fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçları rehberlik, bunların üstünde olan ihtiyaçlar da psikolojik danışmanlık görevleri kapsamında yer almaktadır.

Kpss eğitim bilimleri rehberlik dersinin Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss rehberlik konusu Rehberliğin İlkeleri olacaktır.

, , , ,

14 Yorum Yapılmış İhtiyaçlar Hiyerarşisi

  1. Filiz 24 Şubat 2019 at 20:06 #

    Çok çok güzel olmuş.emeginize sağlık.

  2. Selçuk İşcan 14 Eylül 2018 at 11:56 #

    En temel gereksinmelerden birisi, ” Cinsellik, sevişme..” fizyolojik basamakta yazmamışsınız, atlamışsınız. Ne denli önemli olduğunu hepimiz biliyoruz. Eksiklikte neler yaşandığını toplumda acıklı olaylarla önümüze seriliyor.

    • Serkan Tekbaş 03 Kasım 2018 at 03:09 #

      Yani bu Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, benim değil 🙂 Ayrıca bahsettiğiniz şey fizyolojik ihtiyaçlar içine dahil olabilir. Ancak bunu bir alt başlık olarak ele almak da yanlış anlaşılmalara yol açabilir.

      ÖSYM’nin de bu kadar derine inebileceğini düşünmüyorum.

      Saygılar.

  3. Ozgul 04 Haziran 2017 at 03:55 #

    Çok faydalı bir paylaşım olmuş teşekkür ederim. Siz 7 basamakta olsanız gerek.

  4. osman özkan 17 Mayıs 2017 at 11:43 #

    cok teşektür ederim cok işime yaradı 😀

  5. De ki Bekir 25 Şubat 2017 at 18:49 #

    hocam çalışmalarınız çok güzel. yurt dışı görev sınavına gireceğim. kısmetse hedef arabistan. nasip olur da gidersem orada size dua ederim inşaAllah 🙂

    Teşekkürler..

  6. enes 15 Ocak 2017 at 15:00 #

    kendini gerçekleştiren insanların özellikleri arasında yaratıcılık kelimesi var bu kelimenin manası hiçbir şey yok iken bir şey var etmektir lakin bunu Rabbimiz’den başkası yapamaz o kelimeyi kaldırmanızı rica ediyorum

    • Serkan Tekbaş 15 Ocak 2017 at 23:20 #

      ‘TDK: 2. mec. Zekâ, düşünce ve hayal gücünden yararlanarak görülmeyen yeni bir şey ortaya koyan, yapan, kreatif.’

      Sevgili işgüzar kardeşim, kullandığın sözlükte yukarıdaki TDK’nın mecazi tanımı da yazar. O kelimenin hangi anlamda kullanıldığını bu konuyu okuyan binlerce kişi biliyordur. Fakat sen görmek istediğin gibi anlamlandırmışsın. Ayrıca aksi bir anlam taşısaydı herkesten önce o kelimeyi biz KOYMAZDIK.

      Ek olarak, yaptığın yoruma cevaben aynı ip ve bilgisayardan 3 tane farklı isimden ”evet katılıyorum, aynen, bence de” gibi peş peşe cevaplar yazmışsın. Bu sahte cevaplarını da sildim. Kendi yorumuna cevap! Hiç YARATICI değilsin. Kendini gerçekleştirmene epeyce zaman var. 😉

      • Dilan 04 Mart 2017 at 00:30 #

        Emeği geçenlere çok teşekkür ederim. Keşke yobazligi bir kenara bıraksa ve insan olmayı niyetin kalpte olduğunu anlasa bazıları. Ama ne yazik ki öyle olmuyor ..

  7. Umut AKGÜL 08 Ocak 2017 at 15:52 #

    Çok teşekkür ederim emeğinize sağlık.

  8. Halid 22 Ocak 2016 at 02:52 #

    çok sağolun çok işime yaradı

  9. SALİH 31 Ekim 2015 at 21:35 #

    TEŞEKÜR

  10. hatice 11 Ocak 2014 at 06:03 #

    zaten yorum yapılmış.

Bir Cevap Yazın