Türkiye’de Yağış ve Nemlilik konusu kpss coğrafya dersi iklim elemanlarının alt konusudur. Bu konu da nem çeşitlerini, oluşumlarına göre yağışları ve Türkiye’de yağışın dağılışı konularını inceleyeceğiz. Önceki konumuzda Türkiye’de Basınç ve Rüzgarlar konusunu işlemiştik. Sıradaki konumuzda ise Türkiye’de Yağış ve Nemlilik olacaktır.
Türkiye’de Yağış ve Nemlilik
Öncelikle inceleyeceğimiz başlık nem çeşitleri olacaktır. Sonra da yağış çeşitleri başlığına değineceğiz.
Atmosferde bulunan su buharına nem denir. Nem sayesinde aşırı ısınma ve soğuma önlenir ve sıcaklık farkının azalmasını sağlar. Atmosferdeki nem üç şekildedir.
a. Mutlak (Gerçek) Nem: Bir metreküp havanın içerisinde bulunan neme mutlak nem denir. Sıcaklık ve su kaynakları ile doğru orantılıdır.
b. Maksimum (Doyuran) Nem: Bir metreküp havanın alabileceği nemdir. Yani havanın nem taşıma kapasitesidir. Sıcaklık ile doğru orantılıdır.
c. Bağıl (Nisbi) Nem: Yağışın başlaması için gerekli olan nemdir. Sıcaklık ile ters, yükselti ile doğru orantılıdır.
Peki Yağış Nasıl Oluşur?
Havada bulunan nemin soğumanın etkisiyle göz ile görülebilir hale gelmesine yoğunlaşma denir. Sis ve bulutlar bu sayede oluşurlar. Yoğunlaşma etkisi ile oluşan bulutlar, içlerinde biriktirdikleri nemi soğumanın etkisi ile yağış olarak bırakır ve bu şekilde yağış oluşur.
Ülkemizde oluşum biçimlerine göre yağışları üç ana başlık altında inceleyebiliriz.
Orografik (Yamaç) Yağışlar
Doğu Karadeniz, Akdeniz’de Torosların denize bakan yamaçları ve Yıldız dağlarında görülen bir yağış türüdür. Nemli hava kütlelerinin dağ yamacı boyunca yükselerek soğuması ile oluşan yağış tipidir.
Konveksiyonel (Yükselim) Yağışları
İç Anadolu’da en çok ilkbaharda, Erzurum-Kars bölümünde yaz aylarında sıkça görülen yağış türüdür. Isınan hava yükselir ve soğudukça yağış olarak düşer. Kırkikindi yağışları adı da verilir. İç Anadolu’da tahıl tarımı için önemlidir.
Cephe Yağışları
Yaygın olarak Akdeniz’de görülür. Sıcaklık ve nem açısından farklı hava kütlelerinin karşılaşması ile oluşur. Ülkemizde en yaygın görülen yağış biçimidir. Kış aylarında daha fazla görülür. Ve en geniş alanda meydana gelen yağış oluşum şeklidir.
Havada bulunan nemin soğumanın etkisiyle yoğunlaşarak gözle görülebilir halde yeryüzüne düşmesine yağış adı verilir. Dağların uzanışı, yükselti, denize yakınlık – uzaklık ve hava kütlelerinin özellikleri yağış dağılışını etkileyen faktörlerdir.
Kpss genel kültür coğrafya dersine ait Türkiye’de Yağış ve Nemlilik konusunu işledik. Bir sonraki kpss coğrafya dersi konumuz Türkiye’de İklim Tipleri ve Bitki Örtüsü olacaktır.
istediğim cevap
süpersiniz