Türkiye'nin Matematik Konumu

Türkiyenin Matematik Konumu ve Sonuçları

Türkiyenin matematik konumuna bakıldığında 36 – 42 kuzey paralelleri arasında yer aldığını görmekteyiz. Konum itibariyle Türkiyenin matematik konumu Yengeç Dönencesinin kuzeyi, Kuzey Yarım Kürenin orta kuşağında yer almaktadır. Şimdi bu konuma bağlı olarak ülkemizde ne gibi sonuçlar ortaya çıkıyor onları inceleyelim.

1) Türkiye Kuzey Yarım Küre’de Bulunduğu için:

– Kuzeyden gelen hava kütleleri hava sıcaklığını azaltırken, güneyden gelen hava kütleleri sıcaklığı arttırmaktadır.

– Deniz turizmine elverişli olan süre Türkiye’nin güneyinden kuzeyine doğru azalmaktadır.

– Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarının Yaz ayları, Aralık, Ocak ve Şubat aylarının Kış ayları olması Türkiye’nin Kuzey Yarım Küre’de olduğunun kanıtıdır.

Güney Yarım Küre ile Kuzey Yarım Küre arasında Yaz – Kış aylarının farklı olmasının sebebi 23° 27′ lik eksen eğikliğine bağlıdır.

– Dağların güneye bakan yamaçları kuzeye bakan yamaçlarından daha sıcaktır. Bu sebeple güneye bakan yamaçlarında kalıcı kar sınır, orman üst sınırı ve tarım üst sınırı kuzeye bakan yamaçlara göre daha yüksektir.

Karadeniz’de denizellik nedeniyle özel konumdan dolayı kuzeye bakan yamaçlarında orman ve tarım üst sınırı daha yüksektir.

– İki meridyen arası mesafe kuzeyden güneye doğru artmaktadır. Ayrıca kuzeyden güneye doğru gece – gündüz süre farkı azalır.

Sadece Kuzey Yarım Küre için bu böyledir. Güney yarım Küre’de tersidir. Ayrıca bu dünyanın geoid bir şekle sahip olmasından kaynaklanır.

– 21 Mart ve 23 Eylül tarihinde Dünya’nın her yerinde gece gündüz eşitliği yani ekinoks yaşanır.

Buradan çıkarmamız gereken şu olmalıdır: 21 Marttan ve 23 Eylüle kadar Türkiye’de gündüzler geceden daha uzun, 23 Eylülden 21 Marta kadar olan tarihte ise geceler gündüzden daha uzundur.

– 23° 27′ lik eksen eğikliğine bağlı olarak 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde Kuzey Yarım Küre’de belirli olaylar yaşanmaktadır. Kpss genel kültür coğrafya konusu içinde bu eksen eğikliğine önem vermektedir. Bunları inceleyelim.

21 Haziran tarihinde:

  • En uzun gündüz süresi yaşanır.
  • Güneş ışınları yıl içinde en büyük açıyla Kuzey Yarım Küre’ye düşer.
  • Gölge boylarının Kuzey Yarım Küre’de en kısa olduğu tarihtir.

21 Aralık Tarihinde:

  • En uzun gece süresi yaşanır.
  • Güneş ışınları yıl içinde en küçük açıyla Kuzey Yarım Küre’ye düşer.
  • Gölge boylarının Kuzey Yarım Küre’de en uzun olduğu tarihtir.

– Türkiyenin matematik konumuna baktığımızda güneyinden kuzeyine doğru gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı düşmektedir. Buna bağlı olarak güneyden kuzeye doğru ;

  • Sıcaklık azalır.
  • Buharlaşma azaldığı için denizlerde tuzluluk oranı azalır.
  • Tarım ve orman üst sınırı azalır. Kalıcı kar üst sınırı artar.

– Türkiyenin matematik konumu dahilinde güneyden kuzeye doğru değişen diğer faktörler:

  • Çizgisel Hız azalır.
* Çizgisel Hız: Dünya dönerken birim zamanda alınan yola çizgisel hız denmektedir.
  • Gurup ve Tan süreleri çizgisel hıza bağlı olarak güneyden kuzeye doğru uzar.
Güneşin doğduğu vakte tan, battığı vakte ise gurup denmektedir.
  • Yer çekimi artar.

2) Türkiye Kuzey Yarım Küre’nin Orta Kuşağında Bulunduğu İçin:

– Bir yıl için dört mevsim belirgin olarak yaşanmaktadır.

– Türkiye’nin Akdeniz ikliminde yer alması Orta Kuşakta bulunmasına bağlıdır.

– Batı Rüzgarları kuşağında yer alır.

– Çoğunlukla cephesel yağışlar görülür ki bunun sebebi Orta Kuşakta farklı karakterdeki hava kütlelerinin sıkça karşılaşmasıdır.

– Türkiyenin matematik konumuna bağlı olarak Orta Kuşakta bulunduğu için kalıcı kar sınırı genelde 2500 ile 3000 metrenin üstündedir.

3) Türkiye Yengeç Dönencesinin Kuzeyinde Kaldığı İçin:

– Güneş ışınlarını hiçbir zaman dik açıyla alamaz. Buna bağlı olarak cisimlerin gölge boyları hiçbir zaman sıfır olamaz.

– Cisimlerin Gölge yönü bu yüzden öğle vakti kuzeyi gösterir.

4) Türkiye 26 – 45 Doğu Meridyenleri Arasında Olduğu İçin:

– 2. ve 3. saat diliminde yer alır.

Dünya’da 24 saat 15 derecelik dilimlere ayrıldığı için 2. saat dilimi 30 ° doğu meridyenine (İzmit), 3. saat dilimi de 45° doğu meridyenine (Iğdır) denk gelmektedir.

– Başlangıç meridyeninin doğusunda bulunur.

– Türkiyenin matematik konumuna bağlı olarak doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır.

45° – 26° =19°

19X4= 76 dakika

– Gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla kış aylarında 30 doğu boylamı olan İzmit’in, yaz aylarında da 46 doğu boylamı olan Iğdır’ın yerel saati ulusal saat olarak kullanılır.

Bu bilgiye bağlı olarak kış aylarında İzmit’e uzak olan yerlerde, yaz aylarında da Iğdır’a uzak olan yerlerde yerel saat ile ortak saat arasındaki fark fazla olmaktadır.
Türkiye’de Ulusal yani ortak saat kullanmamızın sebebi doğusu ile batısı arasında çok fazla fark olmamasıdır. Yani meridyen sayısına bakıldığında geniş bir ülke olmadığımız için birden fazla saat kullanılmasına gerek yoktur.

Türkiyenin matematik konumu Kpss Coğrafya dersinde önemli bir yer kaplamaktadır. Bu yüzden Kpss’de coğrafyanın bu konuları hakkında önceden çıkmış sorularını incelemeyi unutmayın. Türkiyenin matematik konumu ve sonuçları konusu burada sona ermiştir. Bir sonraki konu  Türkiyenin özel konumudur.

, , , , , , ,

38 Yorum Yapılmış Türkiyenin Matematik Konumu ve Sonuçları

  1. serkan 19 Ağustos 2016 at 10:36 #

    harıtada güney diye göstermiş ama anlatımda kuzey olarak belirtmiş.şekile göre değil açıklamaya göre yorumlaryın.gayet guzel bır anlatım.elelrine sağlık

  2. hatice 04 Nisan 2016 at 14:58 #

    allah razı gelsin sizden iş yerinde çok rahat ders çalışabiliyorum sayenizde

  3. gökhan 04 Şubat 2016 at 17:19 #

    ALLAH razı olsun emeğinize yüreğinize sağlık

  4. ramazanmaden0 25 Ocak 2016 at 13:52 #

    güneyden kuzeye gittikçe kalıcı kar üst sınırı azalır, orda artar demiş, ufak bir hata yapmışsınız kardeşim.

    • aykut 24 Temmuz 2017 at 19:18 #

      bu arada kalaıcı karın üst sınırı olmaz alt sınırı olur üst sınırı olanlar tarım orman yerleşme

  5. hidayet 31 Aralık 2015 at 12:06 #

    arkadaslar konular eksık değil mi.nasıl bulacam.yardım edermisiniz

  6. deniz 28 Aralık 2015 at 19:25 #

    iyidi

  7. ugurerennn 24 Aralık 2015 at 10:08 #

    emeği geçen herkese sonsuz minnet …

    • erdem 22 Ekim 2017 at 14:40 #

      amin

  8. enes 14 Aralık 2015 at 11:12 #

    – Türkiye’nin en doğusu ile en batısı arasında 1565 km’lik mesafe vardır.

    – Türkiye’nin en kuzeyi ile en güneyi arasındaki mesafe 666 km’dir.

    • yunus 04 Şubat 2016 at 14:07 #

      666 değil 680

  9. aintin 27 Kasım 2015 at 23:33 #

    kuzeyden guneye kac klmt turkiye ;…………

  10. asd 31 Ekim 2015 at 16:29 #

    ”herkez” değil bi öğrenemediniz şunu ya… HERKES

  11. esra 10 Ekim 2015 at 00:51 #

    arkadaşlar site güvenilirmi yanlış bilgi çokmu bilgi verirmisiniz ona göre bu yıl burdan hazırlanacağım kpss ye

  12. Muharrem gök 26 Ağustos 2015 at 14:52 #

    36-42 paralelleri yanlış yazılmış yer değişmesi lazım dikkat edin arkadaşlar-yetkili kişi.

  13. hasan 06 Nisan 2015 at 13:13 #

    Gerçekten çok güzel olmuş teşekkürler

  14. ilke 12 Kasım 2014 at 17:37 #

    çok yardımcı oldu thank you

    • hikmet 17 Kasım 2015 at 23:19 #

      aynen kanka

  15. Adımdan Sanane 23 Ekim 2014 at 19:59 #

    Güzel site

  16. azad 19 Ekim 2014 at 14:31 #

    çokkkkk gzel sprrr

  17. yorum yazmak için 09 Ekim 2014 at 15:51 #

    gerçekten çok güzel bence kim yazdıysa allah razı olsun yaaaaa
    🙂

  18. esra 19 Eylül 2014 at 16:26 #

    çok güzel anlatılmış teşekkürler

  19. zynp 02 Haziran 2014 at 11:13 #

    kyk bulunduğu için madd sıralamasında yazan güney yamaçlardaki kalıcı kar sınırı daha yüksektir diyo, daha sıcaksa tezatlık yok mu o-O

    • dlenkbb 30 Ocak 2015 at 12:38 #

      kalıcı kar sınırı yani dağın tepesinden aşağı doğru düşün, soğuk olan bölgede bu sınır aşağı doğru inecektir(eritemediği için) ama sıcak olan da kalıcı kar sınırı daha üstte kalır..

    • Bahar 25 Ocak 2016 at 11:28 #

      kesinlikle katılıyorum ve su an hangısı dogru emın olamıyorum ?

  20. burcu 29 Nisan 2014 at 10:24 #

    Merhaba, konular kısa ve net anlatıldığı için çok beğendim ama konular eksik ör. beşeri- ekonomik coğrafya. tarihte inklap tarihi vs. bunlar da eklense bence çok güzel olur.

  21. Nuray 26 Mart 2014 at 16:00 #

    Gerçekten çok güzel bir site konuların anlatım tarzı hiç sıkmıyor ve önemli not şeklinde olan kısımların kutu içinde belirtilmesi çok işe yarıyor. Çok teşekkürler.

  22. selim 19 Mart 2014 at 17:34 #

    mükemmel bi site

  23. MUSTAFA 12 Mart 2014 at 15:04 #

    tek kelime ile harika. Emeğinize sağlık çok faydalı oldu

  24. EMRAH 23 Şubat 2014 at 07:55 #

    Allah razı olsun.

  25. ÖNEMLİ NOT 25 Aralık 2013 at 20:08 #

    BENCE HERKEZ ÇOK HAKLI BENCE GÜZEL BİR SİTE SORANA BU SİTEYİ SÖLİYECEĞİM

    • cengiz 19 Nisan 2014 at 12:02 #

      BU SİTE GERKTİĞİNDEN FAZLA BİLGİ VERİYOR.

      • tuba 03 Şubat 2016 at 12:26 #

        bu dandik sınav öyle bir hale geldi ki her şeyi bilmek gerekiyor. o yüzden bilgiler çok iyi.

  26. gzgz 17 Aralık 2013 at 14:08 #

    cahilcuhela çok haklı.
    36 – 42 Kuzey olmalı haritada güney yarım kürede gibi gösterilmiş .

    • Kısaltma 21 Ekim 2014 at 20:22 #

      Hyr doğrusu 26 . 45 bu

  27. cahilcuhela 19 Haziran 2013 at 15:41 #

    haritadaki 36 – 42 kuzey kısmı yanlış yazılmış. Yerlerinin değişmesi lazım.

    • rümeysa 23 Kasım 2013 at 10:27 #

      yazılanlar kesinlikle doğru

    • CoğrafyaAtlası 19 Temmuz 2016 at 09:59 #

      aynen kardeş haklısın…

Bir Cevap Yazın