Osmanlıda Eğitim ve Osmanlıda Yazı, Dil ve Edebiyat Osmanlı kültür ve medeniyetinin 4. bölümünü oluşturmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti konusunda şimdiye kadar Osmanlıda devlet yönetimi, toprak yönetimi, ordu yönetimi, Osmanlıda ekonomi gibi kpss tarih dersinde önemli bir yere sahip olan başlıkları ele almıştık.
Bir önceki konumuzda yani Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti Bölüm 3’de ise; toplumsal yapı, hukuk alanları ile ilgili bilgileri inceledik. Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti Bölüm 4’de ise Osmanlıda Eğitim, Osmanlıda Yazı, Dil ve Edebiyat konuları işlenecektir.
Osmanlı Eğitim | Osmanlıda Yazı, Dil ve Edebiyat
A. OSMANLIDA EĞİTİM
Osmanlılarda eğitim ve öğretimde dine dayalı olarak yapılırdı. Mahalle Mektepleri, Medreseler ve Enderun Mektepleri başlıca eğitim kurumlarıydı.
Mahalle Mektepleri: Günümüz ilkokulu düzeyindeki okullardır.
Medreseler: Günümüz yüksek okullarına benzer okullardı. Sadece erkek öğrenciler devam edebilirlerdi. Medrese hocalarına Müderris, öğrencilerine Molla, Sofu denirdi.
Medreselerde Din Bilimlerinin yanı sıra Pozitif Bilimlere de yer verilirdi. Ancak Duraklama döneminden itibaren Pozitif Bilimler göz ardı edilmiş sadece dini bilgilere önem verilmiştir. Bunun en önemli nedenlerinden biri ise Beşik Ulemalığı sisteminin (babadan oğla devam eden müderrislik) gerici bir sınıf haline gelmesiydi.
Enderun Mektepleri: İlk kez I. Murat tarafından Edirne Sarayında açılan bu okulda şehzadeler eğitim almıştır. Daha sonra Fatih Sultan Mehmet zamanında mektep devşirmelerin arasından seçilen zeki ve yetenekli kişilerin devlet adamı olarak yetiştirildiği kurumlara dönüştü.
- Mahmut döneminde batı tarzında askeri eğitim veren Hendesehane,
- Mustafa döneminde Deniz Mühendishanesi,
- Abdülhamit döneminde İstihkam Okulu,
- Mahmut döneminde Mekteb-i Tıbbiye, Mekteb-i Harbiye, Mızıkay-i Humayun, Mekteb-i Ulum-u Edebiye(Ayrıca ilköğretim zorunlu hale getirilmiş, Avrupa’ ya öğrenciler gönderilmiştir.)
- Tanzimat döneminde ise Rüştiyeler, İdadiler ve Sultaniler
- 1847 yılında Dar’ül Muallimin (Erkek öğretmen okulu)
- 1870 yılında Dar’ül Muallemat (Kız öğretmen okulu)
- 1863 yılında ilk üniversite olan Dar’ülfunun açılmıştır.
B. OSMANLIDA YAZI, DİL VE EDEBİYAT
Osmanlı Devleti diğer Türk İslam devletlerinde olduğu gibi resmi yazışmalarında Arap alfabesi kullanmıştır. Resmi dil Türkçe, bilimsel alanda Arapça ve edebi alanda Farsça kullanılırdı.
Edebiyat ise Divan, Halk ve Tasavvuf edebiyatı olarak üç şekilde gelişmiştir.
- Fuzuli, Baki, Nef’i, Nedim önemli Divan edebiyatı
- Köroğlu, Kaygusuz Abdal, Karacaoğlan, Hacı Bayram-ı Veli, Dadaloğlu Halk edebiyatı
- Pir Sultan Abdal, Akşemseddin, Hacı Bayram-ı Veli Tasavvuf edebiyatının en önemli temsilcilerindendir.
Kpss genel kültür tarih dersine ait “Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti Bölüm 4’den, “ Osmanlıda Eğitim ”,” Osmanlıda Yazı Dil ve Edebiyat ” konularını işledik. Bir sonraki kpss tarih konumuz Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti 5 bölümü “ Osmanlıda Bilim” ve “Osmanlıda Sanat” konuları olacaktır.
Henüz Yorum Yazılmamış ilk yorumu sen yap