osmanlıda hukuk

Osmanlıda Hukuk ve Toplumsal Yapı

Osmanlıda Hukuk ve Toplumsal Yapı Osmanlı kültür ve medeniyetinde işleyeceğimiz 3. bölümü oluşturmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti konusunu kpss de geniş kapsamlı bir konu olduğu için bölümlere ayırmıştık.

Bir önceki konumuzda Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti bölüm 2 içerisinde; ordu yönetimi, maliye ve ekonomi alanları ile ilgili bilgileri inceledik. Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti bölüm 3’de ise Osmanlıda Toplumsal Yapı ve Osmanlıda Hukuk konuları işlenecektir.

 Osmanlıda Hukuk ve Toplumsal Yapı

A. OSMANLIDA TOPLUMSAL YAPI

Osmanlılarda toplum Yönetenler (Beraya) ve Yönetilenler (Reaya) olarak ikiye ayrılırdı.

Yönetenler 3’e ayrılır:

  1. İlmiye Sınıfı: Ulema ve alimler sınıfı olarak da bilinir. Din, hukuk, eğitim-öğretim, adalet fevte işlerinden sorumlu sınıftır. Kadı, kazasker, şeyhülislam, imamlar, vaizler gibi.
  2. Seyfiye Sınıfı: Ordu ve donanmada görevli komutan ve askerlerin bulunduğu sınıftır. Sadrazam, yeniçeri ağası, kaptan-ı derya, beylerbeyi, sancakbeyi, subaşı, sipahiler gibi.
  3. Kalemiye Sınıfı: Bürokrasi, maliye, yazı işleri ve dış işleri ile ilgilenen sınıftır. Defterdar, nişancı gibi.

B. OSMANLIDA HUKUK

Osmanlıda hukuk Örfi ve Şer’i olmak üzere ikiye ayrılırdı.

Örfi Hukuk: Temeli gelenek ve göreneklere dayanan daha çok siyasi yaşamın düzenlenmesini sağlayan kuraları içerirdi. Padişah tarafından konulan kurallar mutlaka dini kurallara uygun olmalıydı.

Şer’i Hukuk: Temeli Kuran, hadis ve sünnetlere dayana daha çok sosyal hayatın düzenlenmesini sağlayan hukuk kurallarıdır.

Hukuk kuralları Kazaskerler ve onların tahsis ettiği kadılar tarafından yürütülürdü.

Osmanlılarda hukuk alanında bir birlik yoktu. Çünkü Müslümanlara şer’i hukuk kuralları, Müslüman olmayan gayrimüslimlere ise kendi cemaat kuralları uygulanırdı.

Osmanlı padişahlarından Fatih Sultan Mehmet ve I. Mahmut vatandaşları arasında din ve mezhep ayırımı yapmayacaklarının teminatını vermişlerdi.

Fatih Sultan Mehmet bu kuralları düzenlemiş ve Kanunname-i Ali Osman denilen bütünlüğü meydana getirmiştir. Kanuni Sultan Süleyman ise bu yasaları yeniden düzenlemiştir.

Osmanlı Devletinde mahkemeler şu bölümlere ayrılırdı:

  • Şer’i Mahkemeler
  • Nizamiye Mahkemeleri
  • Cemaat Mahkemeleri
  • Konsolosluk Mahkemeleri
  • Ticaret Mahkemeleri
Osmanlılar hukuk alanında geri kalınmış bazı çalışmaları Tanzimat döneminde çeşitli çalışmalar ile gidermeye çalışmıştır. Avrupa da uygulanan hukuk kuralları örnek alınıp Nizamiye mahkemeleri kurulmuştur. 1869-1876 yılları arasında Ahmet Cevdet Paşa başkanlığında oluşturulan bir kurul ise Mecelle adı verilen medeni kanunu hazırlanmıştır.

Kpss genel kültür tarih dersine ait “ Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti Bölüm 3 ” den “ Osmanlıda Toplumsal Yapı ” ve “ Osmanlıda Hukuk ” konularını işledik. Bir sonraki kpss tarih konumuz Osmanlı İmparatorluğu Kültür ve Medeniyeti Bölüm 4 olan “Eğitim-Öğretim”,”Yazı, Dil ve Edebiyat” konuları olacaktır.

, , , ,

7 Yorum Yapılmış Osmanlıda Hukuk ve Toplumsal Yapı

  1. mesut güler 06 Aralık 2018 at 17:23 #

    1. mahmut değil 2. mahmut olmalı. yanlış yazılmış. Osmanlı padişahlarından Fatih Sultan Mehmet ve 2. Mahmut vatandaşları arasında din ve mezhep ayırımı yapmayacaklarının teminatını vermişlerdi

  2. buket 07 Nisan 2016 at 12:31 #

    bu konular lys de işime yararmı

    • Ismail 11 Nisan 2016 at 00:58 #

      Yarar bilginin hic bir türlüsünden zarar gelmez fakat sadece buraya güvenme ne kadar çok kaynaktan beslenirsen okadar iyi olur

  3. misafir 12 Aralık 2015 at 13:48 #

    tamamen doğru yazılmıştır gozde hanım bilmeden araştırmadan gelip yazı yazmayınız oncelikle teşekkür etmeyi biliniz .
    https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_toplumu
    Yönetenler (Beraya)[değiştir | kaynağı değiştir]
    İlmiye (Şer ehli): Din, eğitim ve hukuk ihtisası olan kişilerdir. Divan üyeleri şeyhülislam ve kazasker bu sınıftadır Kadılar, müderrisler, muallimler, hocalar, müezzinler bu sınıfa mensup olanlar arasındadır. Medrese tahsili almışlardır.
    Kalemiye (Kalem ehli): Maliye ve yazı işleri ile ilgili bürokrasi sınıfıdır. Divanıhümayun üyelerinden defterdar, nişancı, reisülküttap bu sınıfta yer alır. Divan katipleri bu sınıfa mensup vazifelilerdir. Genellikle Enderun Mektebi çıkışlı kişilerdir.
    Seyfiye (Kılıç ehli) Yönetim, idare ve askeri alanda görev yapan kişilerdir. Sadrazam, vezirler, kaptanı derya, yeniçeri ağası bu sınıfta yer alır. Beylerbeyi, sancak beyi, subaşı bu sınıftandır. Genellikle Enderun Mektebi çıkışlı kişilerdir.
    Yönetilenler (Reaya, Tebaa)[değiştir | kaynağı değiştir]

    Meddah, 20. yy. öncesi

    Osmanlı’da bir hizmetçi 19.yy
    Vergi vermekle yükümlü geniş halk kitlesidir. Çiftçi, köylü, esnaf, tüccar bu sınıfa mensuptur.

  4. Gozde 27 Haziran 2015 at 10:38 #

    Reaya ve beraya yanlis yazılmış her ikisi de yönetilen sınıftır. Yönetenler seyfiye, ilmiye, kalemiyedir.

  5. diné 17 Mayıs 2015 at 22:02 #

    bence adamlar başısınız..teşekkürler..

  6. hakan erdim 24 Nisan 2015 at 17:39 #

    adamın dibisiniz

Bir Cevap Yazın