Trablusgarp Savaşı 1911-1912

Trablusgarp Savaşı (1911-1912) | Nedenleri ve Uşi Antlaşması

Trablusgarp Savaşı (1911-1912) ve nedenleri ÖSYM’nin de sevdiği ve özen gösterdiği Tarih konularından biridir. Aslında Trablusgarp Savaşı KPSS tarih konuları içinde ’20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti’ başlığı altında işlenen bir alt başlıktır. Şimdi bu başlık altında işlenecek konulara bir bütün halinde bakalım ve sonrasında Trablusgarp Savaşı konusu inceleyelim.

20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti

  • Trablusgarp Savaşı
  • Balkan Savaşları
  • 1. Dünya Savaşı
  • 1. Dünya Savaşı Osmanlı Cepheleri
  • 1. Dünya Savaşı’nda Mustafa Kemal’in Bulunduğu Görevler
  • Wilson İlkeleri
  • 1. Dünya Savaşı’nın Sonuçları ve Barış Antlaşmaları
  • Mondros Mütarekesi
  • İtilaf Devletleri’nin Osmanlıyı Paylaşma Tasarıları
  • Paris Barış Konferansı
  • İzmir’in İşgali

Trablusgarp Savaşı (1911-1912)

Trablusgarp Savaşı da diğer tüm savaşlar gibi bazı sebeplerden ortaya çıkmıştır. 1870 yılında siyasi birliğini tamamlayan İtalya, ‘yahu madem ben siyasi birliğimi tamamladım artık bir şeyler yapmam lazım’ der. Sömürgeciliğin de yaygın olduğu bu zamanlarda, İtalya kendini biraz pasif hissetmiş ve bu sömürgecilik yarışında kendini geride görmüş.

Sanayim gelişiyor, hammadde lazım, peki hangi pazara dalsam?

…diye düşünen İtalya, saldırgan politikalarını ve emellerini, artık maalesef eski gücünde olmayan Osmanlı İmparatorluğu’na ait Trablusgarp üzerinden gerçekleştirmeyi düşünüyordu. Buraları alıp Afrika’ya açılmayı düşünen İtalya, Trablusgarp’ı Osmanlı’dan istemiş. Osmanlı da doğal olarak ‘vermem’ deyince savaş kapıya dayanmış. Şimdi bu savaşın çıkma nedenlerini maddeler halinde yazalım.

Trablusgarp Savaşı Çıkma Nedenleri

  1. Yukarıda belirttiğimiz gibi siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya, alelacele gelişen sanayisi için hammadde ve pazar arayışına girmesi ilk nedendir.
  2. Yine belirttiğimiz üzere Osmanlı artık eski gücünde değildi ve Trablusgarp’ı koruyacak gücü de yoktu.
  3. Trablusgarp’ın konum itibariyle İtalya’ya yakın olması ve İtalya’nın burası üzerinden Afrika’ya bir sömürge kapısı açmak istemesi.
  4. İtalya’dan daha fazla sömürgeye ve güce sahip olan İngiltere ve Fransa’nın , İtalya’yı kendi yanlarına çekmek için buraya saldırmasına göz yummaları bu savaşın çıkma sebeplerindendir.

Bahsettiğimiz üzere Osmanlı artık zayıflamıştı ve gücü kalmamıştı. Bu yüzden buraya ne ordu, ne donanma ne de teçhizat gönderebilmişti. Hal böyle olunca Mustafa Kemal, Enver Paşa, Nuri Bey, Fuat Bey ve Fethi Bey gibi vatanseverlerden oluşan gönüllü subaylar gizlice Trablusgarp’a gitmişler ve yerli halkı örgütlemişlerdir.

Hatırlanacağı üzere Mustafa Kemal bundan önce KPSS konuları içinde Harekat Ordusu kurmay başkanı olarak karşımıza çıkmıştı. Trablusgarp Savaşından sonraki konularda artık Tarih konularının Mustafa Kemal üzerinde daha fazla yoğunlaştığını farkedeceksiniz.
Mustafa Kemal Derne ve Tobruk’ta, Enver Paşa da Bingazi’de İtalya’ya karşı başarılı olmuşlardır. Bu kısımlara Trablusgarp Savaşı’nın bizim açımızdan en olumlu tarafı olarak bakınız. Tekrar not edelim; Derne, Tobruk ve Bingazi başarılı olduğumuz yerler.

Her ne kadar bazı yerlerde başarılı olsak da buraya kafayı takmış olan İtalyanlar, Osmanlıyı barışa razı etmek için Rodos ve On İki Ada ile Çanakkale Boğazı‘nı ablukaya almışlardır. Yine de Osmanlı barışa razı olmadı. Fakat Osmanlı’ya düşman olan sadece bir ülke yoktu. Diğer ülkelerin de emelleri vardı ve bir sonraki konuda işleyeceğimiz 1. Balkan Savaşı patlak vermişti. Zaten güçsüz olan Osmanlı her yerle baş edemiyordu. Dolayısıyla 1. Balkan Savaşı’nın başlaması son damla olmuş ve Osmanlı barış istemek zorunda kalmıştır.

Her barış bir antlaşma ürettiğinden, 1912 yılında Uşi Antlaşması (Ouchy) imzalandı. Peki Uşi Antlaşması hangi ana maddeleri içeriyor? Tarih dersinde önemli bir başlık olan Uşi Antlaşmasını inceleyelim.

Uşi Antlaşması 1912

  • Trablusgarp (Trablus ve Bingazi) İtalyanlara bırakılacak.
  • Yöre halkı sadece dini yönden halifeye bağlı kalacaktı.
Yani yönetim İtalyanların elinde olacak. İtalyanların bu bölgedeki yöre halkının dini yönden halifeye bağlı kalmalarına izin verilmesi de burada olası bir isyanın en azından şimdilik önüne geçmelerini istemeleridir.
  • İtalya Osmanlı üzerindeki kapitülasyonların kaldırılmasına itiraz etmeyecekti.
  • Rodos ve On İki Ada Balkan Savaşlarının sonucunda geri verilmek şartı ile  geçici olarak İtalya’ya verilecek.
Bu maddedeki mantık herhalde bir araştırma konusu olur. Osmanlı acaba ‘bakın geçici verdik ona göre’ demek için mi, yoksa ‘Balkan Savaşlarından sağ çıkarsak daha güçlü çıkarız ve burayı kimseye yedirmemiş oluruz’ diyerek mi bu madde eklendi? Yorumlarınızla bu maddeyi tartışabiliriz.
  • Trablusgarp’ın Duyun-i Umumiye’ye ödemekle yükümlü olduğu borçlar İtalya tarafından ödenecekti.
  • Padişah tarafından Trablusgarp bölgesine Naib-i Sultan denilen bir görevli atanacaktı. Ayrıca şeriat hükümlerinin yürütülmesinde görevli bir kadı atanacaktı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuzey Afrika’daki varlığını tamamen sona erdiren gelişme Trablusgarp’ın kaybedilmesi olmuştur.

Böylece Trablusgarp Savaşı konusu tamamlanmış oldu. Bir sonraki KPSS Genel Kültür Tarih dersimizin başlığı 20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti başlığından Balkan Savaşları olacaktır.

 

, , , ,

9 Yorum Yapılmış Trablusgarp Savaşı (1911-1912) | Nedenleri ve Uşi Antlaşması

  1. emine 09 Ocak 2019 at 16:59 #

    ittihat ve terakki bu ülkenin başına gelmiş bir faciadır……
    on iki adayı siz alın savaş bitinc verirsiniz b.. verirler.

  2. Ceyda 24 Şubat 2018 at 16:34 #

    20. Yüzyıl konuları çıkmıyor Trablusgarp çıkıyor gerisi yok sitede mi yok ben mi bulamıyorum yardımcı olur musunuz

  3. Nail 20 Şubat 2018 at 16:38 #

    Osman şu haşmetli padişahın 2. abdülhamid neden o zaman mısır ve kıbrısı kaybetmiş onu da anlat bize

  4. hande 18 Ağustos 2017 at 00:15 #

    merhaba öncelikle konular için teşekkürler. Tarih konularının devamını ne zaman yükleyeceksiniz??

  5. osman 27 Temmuz 2017 at 20:53 #

    UŞİ ANTLAŞMASIYLA ON İKİ ADAYIDA VERMEMİZE NEDENSE HİÇ ŞAŞIRMADIM 2.ABDÜLHAMİD GİBİ HAŞMETLİ BİR PADİŞAHTAN SONRA İTTİHATÇILARIN YAPTIĞI ANTLAŞMADAN BU MADDE ÇIKMASI OLASILIKSIZ DEİLDİR..

    • Mal dedektörü 04 Ekim 2018 at 14:51 #

      Haşmetli padişahın kıbrisi altın karşılığı ingilizlere veren padişahın mı

      • Şekibe Sare 28 Haziran 2019 at 10:24 #

        2.Abdulhamite söz mü düşüyor meşrutiyeti ilan ettiği halde hareket ordusu İttihatçılar onu tahttan indirmesi mi Yattığı yer cennet olsun o haşmetli padişah o dönemin şartlarında elinden gelenin en iyisini yaptı.

  6. Etem 25 Mart 2017 at 10:32 #

    Ama yeterince bilgi yok ben ekpss hazırlanıyorum ama öle ve yeni güncellenmiş bilgiler yok.

  7. Hakan 03 Şubat 2017 at 15:25 #

    Merhaba verdiğiniz değerli bilgilerden dolayı çok teşekkür ederim. Özellikle KPSS’ye hazırlananlar için vazgeçilmez bir site. Tarih konularının devamını bekliyorum. İyi çalışmalar.

Bir Cevap Yazın