Kamu Hakları ve Özel Haklar

Kamu hakları ve özel haklar kpss vatandaşlık dersinde hakkın türleri içinde işlenmektedir. Hakkın türleri kamu hakları ve özel haklar olarak 2 alt başlıkta incelenmektedir. Kamu hakları da özel nitelikli kamu hakları ve genel nitelikli kamu hakları olarak ikiye ayrılmaktadır. Öncelikle kamu haklarını inceleyelim.

Kamu Hakları

Kpss vatandaşlık dersinde hakkın türleri içinde kamu hakları 2’ye ayrılmaktadır.

Özel Nitelikli Kamu Hakları: Belli kişilerle kamu kuruluşlarındaki ilişki sonucu olarak ortaya çıkan haklardır.

Genel Nitelikli Kamu Hakları: Vatandaşlara sağlanan haklardır. 3 başlık halinde incelenmektedir.

• Kişi Hakları: Özel hayatın gizliliği, din ve vicdan özgürlüğü vs.

• Sosyal ve Ekonomik Haklar: Sendika kurma hakkı, konut hakkı, eğitim ve öğrenim hakkı gibi haklardır.

• Siyasal Haklar: Türk vatandaşlığı hakkı, dilekçe hakkı, vergi ödevi gibi.

Özel Haklar

Kpss vatandaşlık dersinde yer alan özel haklar, özel hukuktan doğan haklardır. Kişiler ile kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından doğan haklardır. Bu haklara medeni haklar da denir.

Mahiyetlerine Göre Haklar: Mutlak haklar ve nisbi haklar olmak üzere ikiye ayrılır.

• Mutlak Haklar: Herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.

• Nisbi Haklar: Sadece ilişkide bulunduğumuz diğer kişiye karşı ileri sürülebilen haklardır.

Konularına Göre Haklar:

• Mal Varlığı Hakları: Para ile ölçülebilen , kişilerin maddi menfaatlerini koruyan haklardır.

• Kişilik Hakları: Para ile ölçülemeyen, kişilerin manevi menfaatlerini koruyan haklardır.

Kullanımlarına Göre Haklar:

• Devredilebilen Haklar: Başkalarına devri veya intikali mümkün olan haklardır.

• Devredilemeyen Haklar: Kişilik hakları, oturma hakkı, nafaka hakkı gibi devredilemeyen haklardır.

Amaçlarına Göre Haklar:

• Yenilik Doğuran Haklar: Kullanılmalarıyla mevcut hukuki durumu etkiler. 3’e ayrılmaktadır.

1. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar: Bu hakların kullanılması ile daha önce mevcut olmayan bir hak kazanılır.

2. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar: Bu hak kullanıldığında var olan durumda değişiklik yapan haklardır.

3. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar: Kullanıldığında var olan durumu ortadan kaldıran haklardır. Daha önce mevcut olan hukuksal bir durum ortadan tamamen kalkar.

• Yenilik Doğurmayan Haklar: Alelade haklar da denilen bu hakların kullanılması sonucu yeni bir hukuksal sonuç doğmaz.

Kpss genel kültür vatandaşlık dersine ait kamu hakları ve özel haklar konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss vatandaşlık konusu Devlet Sistemleri ve Hükümet Sistemleri olacaktır.