Sosyal ve Ekonomik Haklar

Sosyal ve Ekonomik Haklar konumuzda Ailenin korunması ve çocuk hakları, Eğitim ve öğrenim hakkı, Kamu yararı bölümlerini inceleyeceğiz. 3 başlığa ayırarak işleyeceğimiz bu konuda bazı 2010 değişiklikleri de belirtilmiştir. Önceki konumuzda kpss vatandaşlık dersi Kişinin Hakları ve Ödevleri – Bölüm 4 kısmını incelemiştik. Sıradaki konumuzda ise Sosyal ve Ekonomik Haklar konusunu işleyeceğiz.

Sosyal ve Ekonomik Haklar 

1. Ailenin korunması ve çocuk hakları

Türk toplumunun temeli ailedir. Aile eşler arasındaki eşitliğe dayanır. Devlet Sosyal ve Ekonomik Hakların gereği olarak ailenin huzur ve refahı , ananın ve çocukların korunması için gerekli tedbirleri alır.

2. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi

Sosyal ve ekonomik haklar konusunda ikinci başlık eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevidir. Kimse eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunlarla belirlenir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim devlet kontrolü altında yapılır. Kanunda belirlenmiş maddelere aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur. Sosyal ve Ekonomik Hakların gereğiyle devlet okullarında eğitim parasızdır. Devlet maddi durumu olmayan başarılı öğrencilere burs ve diğer yollarla yardım eder.

3. Kamu yararı

a. Kıyılardan yararlanma

Kıyılar devlet tasarrufu altındadır. Deniz, göl, akarsu kıyıları ve sahil şeritlerinde yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir.

b. Toprak mülkiyeti

Devlet toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek, erozyonu önlemek için gerekli tedbirleri alır.

c. Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunması

Devlet, tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanımını ve tahribini önlemek, bitkisel ve hayvansal üretimi arttırmak için bu işle uğraşanları araç gereç ve girdilerinin sağlanmasını kolaylaştırır.

d. Kamulaştırma

Kamu yararı için gerçek karşılıklarını eşin ödemek şartı ile özel mülkiyette bulunan taşınmazların tamamı yada bir kısmının kanuna uygun olarak, kamulaştırmaya denir. Kamulaştırma bedeli ile kesinleşen artırım bedeli nakden ve peşin olarak ödenir.

e. Devletleştirme ve özelleştirme

Kamu hizmeti özelliği taşıyan özel teşebbüsle, kamu yararı adına devletleştirilebilir. Devletleştirme gerçek karşılı üzerinde yapılır.

Kpss genel kültür vatandaşlık dersine ait Sosyal ve Ekonomik Haklar  konusunu işledik. Bir sonraki kpss vatandaşlık dersi konumuz Çalışma ve Sözleşme Hürriyeti olacaktır.