Temel Hukuk Bilgileri

Temel Hukuk Bilgileri konusuna hukuk kelimesinin anlamı ile başlayalım. Hukuk kelimesi Arapça ”hak” kelimesinin çoğuludur. Peki hukuk neden vardır? Toplumsal hayatın sürebilmesi içi gerekli olan düzen için hukukun var olması gerekmektedir. Bunlarına başında da sosyal hayatı düzenleyen kurallar gelmektedir. Biz bunlara Toplumsal Düzen Kuralları diyoruz.

TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI

* Hukuk Kuralları: Bireylerin birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kuralladır. Hukuk kurallarına uyulmadığı takdirde maddi müeyyide yani devlet tarafından uygulanan bir kamu gücü karşımıza çıkar.

* Din kuralları: Tanrı tarafından konulduğuna inanılan ve insan davranışlarını düzenleyen emir ve yasaklardır.

* Ahlak Kuralları: Kişinin kendi vicdanı tarafından konulan ve kendi davranışlarını düzenleyen, vicdan azabı ile cezalandırılması mümkün olan emir ve yasaklardır. Subjektif Ahlak kuralları kişinin kendisine olan davranışlarını, Objektif Ahlak kuralları da kişinin başkalarına karşı davranışlarını düzenler.

* Görgü Kuralları: Toplum içindeki davranışları düzenleyen kurallardır.

Din, Ahlak ve Görü Kurallarına uyulmadığı takdirde manevi müeyyide yani toplum tarafından uygulanan yaptırımlar karşımıza çıkar.

Dikkat: Görenekler ile örf adetler aynı değildir. Görenekler her bölgeye göre değişiklik gösterebilir ( Her bölgenin ayrı bir kutlama, düğün şekli olabilir). Ancak örf ve adetler ülkenin her yerinde uygulanır ( Büyüklere saygı, yardım etmek gibi).

HUKUKUN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI

* Pozitif Hukuk: Bir ülkede yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız kuralların tümüne denir.

* Mevzu Hukuk (Mevzuat): Bir ülkede yürürlükte bulunan sadece yazılı kuralların tümüdür. Yetkili makamlarca konulmuştur.

* İdeal ( Doğal-Tabii) Hukuk: Olması istenen veya olması gereken hukuktur.

* Tarihi Hukuk: Şu an yürürlükte olmayan ve geçmişte kullanılmış hukuk türüdür.

HUKUKUN KAYNAKLARI

1) Yazılı Kaynaklar: Hakimin bakmak zorunda olduğu kaynaklardır. Yetkili makamlarca konulmuş olan bu kaynaklar Türk Hukuku’nda Normal Hiyerarşisi başlığı altında toplanmaktadır .

Normlar Hiyerarşisi sırayla;

Anayasa

Kanun( Milletler arası antlaşmalar, Kanun hükmünde kararnameler ve meclis içtüzüğü de Kanunlara eş değerdedir)

Tüzük

Yönetmelik

Genelge

Yönerge

şeklinde gitmektedir. İleride bu başlıklara tek tek değineceğiz.

2) Yazısız Kaynaklar: Hakimin bakmak zorunda olduğu kaynaklardır. Sadece özel hukukta uygulanan  bu hukuk kurallar örf ve adetlerdir.

Bir örf ve adetin hukuk kuralına dönüşmesi için şu 3 özelliği taşıması gerekir:

– Maddi Unsur: Sürekli ve tekrarlanma

– Manevi Unsur: Genel inanış

– Kanuni Unsur: Devlet desteği yani maddi yaptırım şartıdır.

3) Yardımcı Kaynaklar: Hakim bakmak zorunda değildir. Bunlar İçtihatlar (Yargısal Kararlar) ve Doktrinlerdir (Bilimsel Görüşler). İçtihatlar hakimi bağlayıcı nitelikte değildir ancak İçtihadı Birleştirme Kararları bağlayıcı olmaktadır.

Eğer yazılı ve yazısız kuralların hiçbirinde hüküm yoksa buna Hukuk Boşluğu denir. Sadece yazılı kural yoksa buna da Kanun Boşluğu denir. Kanun Boşluğu da 2’ye ayrılmaktadır. Bunlar:

* Kural İçi Boşluk: Kanun koyucunun bilerek ve isteyerek bıraktığı boşluktur. Hakime takdir yetkisini kullanması için bırakılmıştır.

* Kural Dışı Boşluk: Kanun koyucunun istemeden bıraktığı boşluktur. Gerçek (Açık) Boşluk kanunlarda somut olaya uygulanacak bir kuralın bulunmaması durumudur. Gerçek Olmayan (Örtülü-Zımni) Boşluk da kanunda o meselenin olup uygulanmasının tatmin edici olmamasıyla ortaya çıkan boşluktur.

, , ,

47 Yorum Yapılmış Temel Hukuk Bilgileri

  1. Ercan 12 Mart 2018 at 20:11 #

    Eline emeğine sağlık kardeşim, fakat 2018 kpss için burdan konu özetlerine bakmak doğru mudur acaba ? Neticede müfredat değişiyo

    • özlem 06 Ağustos 2018 at 14:15 #

      ben burdan not çıkardım bence doğru ama sen genede araştır

  2. Özgün 22 Aralık 2016 at 22:45 #

    Kısa ve öz anlatımı güzel. Lakin bu durum bazı konuları da atlamanıza sebep oluyor. Örneğin KPSS 2013 de Hukuk kurallarının türleri konusundan soru çıkmış ve bu başlık sitenizde yer almıyor ya da ben bulamadım

    • Serkan Tekbaş 22 Aralık 2016 at 23:53 #

      Konuları elimizden geldiğince eklemekteyiz. Eksik konular tamamlanıyor.

      Saygılar

  3. hikmet 15 Aralık 2016 at 18:59 #

    çok güzel anlatmıssın

  4. Paşa 14 Kasım 2016 at 20:02 #

    Elini saglik

  5. Hatice 13 Ekim 2016 at 02:32 #

    merhaba ;

    yorumlara baktıgım zaman 2013 yılında yapılmış yorumlar var
    pazar gunu kpss sınavına girecek birisi olarak burdan çalışmam dogrumudur.
    güncell konular hakkında yada vatandaşlık konularında guncceleme yapılmışmıdır bu konuda bilgi verirmisiniz acil bilgiler yenimi yoksa 2013 yılındanmı kalma
    sonuç olarak takdir edersinizki bir sürü kanun değişti sizce nasıl yapmalıyım
    teşekkürler.

    • Serkan Tekbaş 13 Ekim 2016 at 21:22 #

      Müfredat ve konu içeriği değişmemiştir. Herhangi bir değişiklik olduğunda gerekli değişiklikler ve güncellemeler bu sayfada yapılacaktır. Saygılar.

  6. behis 12 Ekim 2016 at 15:22 #

    ortaöğretim kpss içinde bu konular dahil mi?

  7. İremnur Oran 23 Eylül 2016 at 18:18 #

    ellerinize sağlık çok güzel anlatmışsınız :)))))))))))

  8. Sertap Ergül 09 Ağustos 2016 at 13:39 #

    emeğinize sağlık 😀

  9. haticeeeeeeeeeeee 09 Haziran 2016 at 10:19 #

    :)))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))offffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff

  10. özge 12 Mart 2016 at 18:59 #

    Bi kere okudum anlayış zayıflığımdan anlayamadım Galiba sizin çok calisiyor maşallah nazar değmesin size

    • Ömer 17 Nisan 2016 at 10:54 #

      Özge cokk güldüm yaaa 😀 ben de orta şeker anladım

  11. aysu 12 Şubat 2016 at 09:15 #

    guzel almış konulari

  12. john 09 Şubat 2016 at 21:10 #

    ellerinize sağlık

  13. Hüseyin 28 Kasım 2015 at 21:08 #

    Allah razı olsun

    • Hüseyin 28 Kasım 2015 at 21:11 #

      ??????????????????çok iyi?❤️????

  14. Tolga 25 Temmuz 2015 at 21:08 #

    Allah razı olsun saolun. genel tekrar için çok iyi oluyor teşekkür ederim

  15. fatih 24 Mayıs 2015 at 12:38 #

    eh işte yaaaaa

  16. cevat 08 Mart 2015 at 01:15 #

    Idare eder

  17. ismail 10 Kasım 2014 at 20:19 #

    oo yeaaa super :d

  18. derya 19 Eylül 2014 at 17:12 #

    biraz daha acıklayıcı olsa sevınırım ama genelde bu siteden calışıyorum tskler

  19. irem 14 Ağustos 2014 at 14:36 #

    bence çok faydalı ve kısa bilgiler var daha açıklamalı olsaydı keşke…

  20. elif 12 Ağustos 2014 at 15:06 #

    arkadşlar vatandaşlıı anlamk için ne yapmalıym

  21. Özge 24 Haziran 2014 at 15:09 #

    Süper bir site(!) Fakat; sizce buradaki bilgiler kpss sınavı için yeterli olur mu?

  22. ŞEYMA 07 Haziran 2014 at 15:20 #

    Konular kısa ve öz gayet iyi anlaşılır şekilde çok teşekkürler. Çalışırken bile tekrar yapabiliyorum.

  23. cırro 10 Mayıs 2014 at 19:37 #

    fevkalade olmuş ellerinize sağlık

  24. bal 10 Mayıs 2014 at 01:37 #

    çok iyi hazırlanmış da keske eksik olmasa 🙁

  25. murat 24 Nisan 2014 at 19:28 #

    cok guzell vıdyolarla anlatsalarda guzel olurdu

  26. SeFa 14 Aralık 2013 at 20:16 #

    Az öz Ve güzel olmuş kısa tekrarlar için çok işe yarar

    • hasan 15 Haziran 2014 at 11:59 #

      süper olmuş

  27. ömer 04 Aralık 2013 at 00:12 #

    hakikaten az veöz olmuş

    • aynur sık 05 Ağustos 2014 at 16:28 #

      gerçekten güzelmiş.

  28. muge ece ozturk 30 Kasım 2013 at 15:22 #

    Geriye kalan konulari da ekler misiniz, lutfen.

  29. süleyman 05 Kasım 2013 at 21:11 #

    süper

  30. nazz 28 Ekim 2013 at 11:49 #

    Varolun,süper

  31. muhtar 15 Ekim 2013 at 16:36 #

    kısa ve öz tanımlar içermesi çok iyi keşke örneklerle de desteklense

  32. eda 09 Eylül 2013 at 10:34 #

    çokk güzel elinize sağlık

  33. sibel 25 Haziran 2013 at 22:22 #

    çok güzel anlatılmış 🙂

    • süleyman 05 Kasım 2013 at 21:12 #

      bencede kısa ve anlaşılır olmuş

    • emrah 25 Haziran 2014 at 13:18 #

      bir adet eksik var……..
      gerçek (açık) boşlukta HAKİM HUKUK YARATIR ..

      • emir 01 Temmuz 2015 at 13:05 #

        gerçek (açık) boşlukta hakim hukuk yaratıyorsa, gerçek olmayan boşlukta hukuk yaratma geçerlimidir ?

        • esma 13 Mart 2016 at 14:36 #

          hakimin takdir yetkisini kullandığı boşluk türü ;”kural içi boşluk” tur. Hakimin hukuk yarattığı boşluk ise:”hukuk boşluğu”dur yani kural dışı boşluk türü olan,gerçek boşlukta ve gerçek olmayan boşlukta hakim hukuk yaratamaz.

          • senem 12 Ağustos 2016 at 11:13 #

            esma ne diyon kız 😀

    • ELİF 22 Temmuz 2014 at 08:00 #

      çok güzel anlatılmış 🙂

    • ELİF 22 Temmuz 2014 at 08:00 #

      çok güzel anlatılmış 🙂

Bir Cevap Yazın