Genel Yetenek http://www.kpsskonu.com Tue, 25 Dec 2018 12:47:50 +0000 tr-TR hourly 1 https://wordpress.org/?v=4.9.18 82898232 Genel Yetenek Konuları http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/genel-yetenek-konulari/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/genel-yetenek-konulari/#respond Tue, 26 Feb 2013 00:51:39 +0000 http://kpsskonu.com/?p=76 Genel yetenek konuları ile ilgili başlıklar aşağıda listelenmiştir. Lütfen konusuna gitmek istediğiniz derse tıklayın. Kpss’de genel yetenek konuları Türkçe, Matematik ve Geometri derslerinin belirli konularını içermektedir.  Genel yetenek konuları başlığı altında 60 soru çıkmatadır. Bunların 30’u türkçe konularından 27 tanesi matematik konularından ve 3 tanesi de geometri konularından çıkmaktadır.    

Bu yazı Genel Yetenek Konuları ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
Genel yetenek konuları ile ilgili başlıklar aşağıda listelenmiştir. Lütfen konusuna gitmek istediğiniz derse tıklayın.

Türkçe Konuları Matematik Konuları Geometri Konuları

Kpss’de genel yetenek konuları Türkçe, Matematik ve Geometri derslerinin belirli konularını içermektedir.  Genel yetenek konuları başlığı altında 60 soru çıkmatadır. Bunların 30’u türkçe konularından 27 tanesi matematik konularından ve 3 tanesi de geometri konularından çıkmaktadır.

 

 

Bu yazı Genel Yetenek Konuları ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/genel-yetenek-konulari/feed/ 0 76
Fiilde Çatı http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiilde-cati/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiilde-cati/#comments Mon, 13 Feb 2017 22:12:15 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5779 Fiilde çatı konusu sözcük türleri içinde işleyeceğimiz son başlıktır. Kpss Türkçe dersinde yer alan fiillerde çatı konusunda öznesine göre fiil çatıları ve nesnesine göre fiil çatıları başlıklarını ele alacağız. Fiilde Çatı Fiilde çatı konusuyla ilgili çatı çeşitlerine geçmeden önce bu konuya ait ipuçlarını ve öne çıkan noktalarını inceleyelim. Kpss Türkçe dersinde fiilde çatı konusunda şimdi de […]

Bu yazı Fiilde Çatı ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Fiilde çatı konusu sözcük türleri içinde işleyeceğimiz son başlıktır. Kpss Türkçe dersinde yer alan fiillerde çatı konusunda öznesine göre fiil çatıları ve nesnesine göre fiil çatıları başlıklarını ele alacağız.

Fiilde Çatı

Fiilde çatı konusuyla ilgili çatı çeşitlerine geçmeden önce bu konuya ait ipuçlarını ve öne çıkan noktalarını inceleyelim.

Fiilde çatı aranırken önce cümlenin yükleminin altı çizilmeli. Çünkü fiili doğru görmek gerekir. Yüklem isim soylu ise çatı aranmaz, fiilse çatı aranır.

Örnekler

Yüzün pembeleşti. (‘Pembeleşme’ fiildir ve çatı aranır)

Yüzün pembeydi. (‘Pembe’ isimdir, çatı aranmaz)

Yazım işlektir. (‘İşlek’ isimdir, çatı aranmaz)

Yazım güzelleşti. (‘Güzelleşme’ fiildir, çatı aranır)

Devrik cümlelerde kurallı düşünerek yüklemi net görebiliriz.

Örnek

Kararlaştırılmış daha önceden yapılacak işler. (Yüklem fiilden oluşur ve çatı aranır)

Fiillin çatı özelliğini anlamak için fiilin yapısındaki fiilden fiil türeten ekleri görmeliyiz. Çünkü bu ekler çatı ekleridir.

Örnekler

Seviniyorum, Görülüyor, Uyutacakmış, İçirin, Çıkarın, Toplattık, Temizletti, Anlatacak, Görüşecek, Uzandı, Ayrıldım.

Fiilde çatı ekleri şunlardır.

-il, -in, -iş => Bunlar özne çatı ekleridir.

-it, -ir, -dir => Bunlar da nesne çatı ekleridir.

Fiilin öznesine göre taşıdığı özellik öznesine göre çatı (özne – yüklem) ilişkisi; nesnesine göre taşıdığı özellik nesne yüklem ilişkisidir. O halde soruda öznesine göre çatı soruluyorsa yüklemden sonra özneyi mutlaka bulmalıyız. Nesnesine göre çatı soruluyorsa ek aramadan 1. tekil kişisine neyi sorusunu sorarak nesne alıp alamadığına bakarız.

Örnekler

Çocuklar kontu. (Özne ve çatı eki var)

Kapıda gülüşüyorlar. (Neyi sorusunu sorarız, cevap yoktur, bu yüzden özne yoktur)

Hızlı okuduk. (Neyi okuduk sorusunu sorarız, cevap verilebilir dolayısıyla nesne alabilir)

Kpss Türkçe dersinde fiilde çatı konusunda şimdi de fiilde çatı çeşitlerini başlıklar halinde irdeleyelim.

A) Öznesine Göre Çatılar

Öznesine göre çatılarda, yüklemden sonra özneyi ve yüklemdeki özne çatı eklerini mutlaka aramalıyız. Özne yüklem ilişkisi 4 çeşittir.

1) Edilgen Fiil: Fiil mutlaka ”-il, -in, -l, -n” eklerinden birini almıştır. Fiildeki işi yapan gerçek özne belli değildir. Aslında işten etkilenen, yani nesne olan, özne konumuna geçmiştir. Buna sözde özne denilmektedir. Fiilde başkası tarafından yapılma anlamı vardır.

Örnekler

Perdeler yıkanacak. (Burada ‘perdeler’ sözde öznedir. ‘Yıkanacak’ fiili de edilgen fiildir)

Çocuklar sınıflardan çıkarıldı.

Biz salona alınmadık.

Bazı edilgen fiillerde sözde özne dahil hiç özne olmaz. Bu fiiller edilgenlik eki almadan önce nesne alamayan, yani geçişsiz fiillerdir.

Yarın erkenden kalkılacak.

O gece çok üşündü.

Sözde özneli edilgen fiillerin belli olmayan gerçek öznesi, kimi zaman zarf tümleci olarak, ”tarafından, yüzünden, ile, -ce eki” vasıtasıyla dolaylı olarak belirtilebilir. Buna Örtülü Özne denir.

Konu öğrencilerce işlenecekmiş.

Salona öğretmenler tarafından alınmadık.

2) Dönüşlü Fiil: İşi yapanın ve işten etkilenenin aynı kişi olduğu eylemlerdir. Gerçek özne vardır ve yüklemi ”-l, -n, -il, -in” çatı eklerinden birini alır. Özne gerçek öznedir. Hem işi yapar hem de işten etkilenir.

Örnekler

Bu sözlerden hiçbirimiz alınmadık.

Hasan bir güzel yıkandı.

Cüzdanım bulundu.

3) İşteş Fiil: İşin birlikte veya karşılıklı yapıldığı, öznenin gerçek özne olduğu eylemlerdir. Yüklemi ”-ş, -leş” çatı eklerinden biri alır. Burada özne birden fazla varlıktan oluşur.

Örnekler

Yolda karşılaştık.

Burada bekleşmeyin.

Yolda selamlaştık.

4) Etken Fiil: İşi yapanın belli olduğu yani öznenin olduğu eylemlerdir. Çatı eki almaz.

Örnekler

Sınav bitti.

Yağmur durmuyor.

Evini dün sattı.

B) Nesnesine Göre Çatılar

1) Geçişli Fiil: ‘Neyi’ sorusunu cevaplayan ve nesne alan eylemlerdir.

Örnekler

Okuyor, alacaksın, verdim, ele aldık, söyle….

2) Geçişsiz Fiiller: Nesne almayan fiillerdir.

Örnekler

Durmayan, otur, düşecek, bak…

Geçişli ve geçişsiz fiillerle ilgili aşağıdaki örnekleri inceleyelim.

Örnekler

Ödevlerin hepsi kontrol edilecek. (Geçişsiz)

Ödevleri kontrol ettik. (Geçişli)

Arabadan inmiyor. (Geçişsiz)

Uzun uzun bizi süzdü. (Geçişli)

Uzun uzun bize baktı. (Geçişsiz)

Sabah erkenden yola çıktık. (Geçişsiz) 

Geçmek, inmek, çıkmak, beklemek, gezmek, yürümek, çalışmak gibi fiiller temel anlamlarıyla geçişsiz, bazı yan anlamlarıyla geçişlidir.

Kapının önünden geçti.(Geçişsiz)

Sınıfını geçti. (Geçişli)

Sınavdan sonra gezdik.(Geçişsiz)

Tüm İstanbul’u gezdik. (Geçişli)

3) Oldurgan Fiil: Bu fiiller ”-it, -ir, -dir” eklerinden birini alır. Bu ekler geçişsiz bir fiile eklenmiştir. Geçişsiz fiiller bu eklerden birini alınca artık geçişli fiil haline gelirler.

Örnekler

Düştü => Düşür

Uyuyor => Uyuttu

4) Ettirgen Fiil: Nesnesine göre fiilde çatı konusundaki son ve dördüncü başlık olan ettirgen fiiller, ”-it, -ir, -dir” eklerinden birini almıştır. Ancak oldurgan fiilden farklı olarak bu ekler geçişli bir fiile eklenmiştir. Böylece fiilin nesne alma gücü arttırılmıştır.

Ettirgen fiilde başkasına yaptırma anlamı doğmaktadır. Yani özne işi kendisi yapmaz, başkasına yaptırır.

Aşağıdaki örneklerde ettirgen fiil örneklerini inceleyelim.

Örnekler (Ettirgen=  Oldurgan=)

Süslettik. 

Kapatın. 

Pişireceğiz. 

Sulattık. 

Gözden geçirdik. 

Kestireceğiz. 

Düşürttün.

Durdurtalım. 

Anlattıracak. 

Uzandırdım. 

Uzattım. 

Uzattırdım.

Ettirgenlik eki birden fazla olabilir.

Aldırttırdırm

Bazı fiiller nesne çatı eki alırken değişikliğe uğrar.

Kalktır => Kaldır

Gördür => Göster

Gittir => Götür

Geldir => Getir

Fiilimsilerde de çatı özelliği görülür.

Tartıştıklarını söyledi.

Odanın temizlenmesi gerekiyor.

Kapıların açıldığını gördüm.

Fiilin yapısında birden fazla çatı eki olabilir.

Kitaplar toplattırıldı.

Uyarı: ”Hangisinde yüklem çatı özelliği bakımından farklıdır?” gibi sorularda önce öznesine göre çatı özelliğini arayınız. Hepsi etken ise nesnesine göre düşününüz.

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki Fiilde çatı konusunu da işlemiş olduk. Bir sonraki kpss genel yetenek Türkçe dersimiz Cümle Türleri olacaktır.

Bu yazı Fiilde Çatı ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiilde-cati/feed/ 1 5779
Yapısına Göre Fiiller | Fiillerde Kayma http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/yapisina-gore-fiiller/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/yapisina-gore-fiiller/#respond Fri, 27 Jan 2017 22:54:36 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5765 Yapısına göre fiiller ve fiillerde zaman kayması, fiillerde anlam kayması ile fiillerde kip kayması başlıklarını bu bölümdeki Kpss Türkçe dersinde ele alacağız. Bir önceki konumuzda fiilimsileri örnekleriyle beraber işlemiştik. Bu konumuza da ilk olarak Yapısına Göre Fiiller başlığını irdeleyelim. Yapısına Göre Fiiller Yapısına göre fiiller 3’e ayırlmaktadır. Basit Fiiller Türemiş Fiiller Bileşik Fiiller Bileşik fiiller de […]

Bu yazı Yapısına Göre Fiiller | Fiillerde Kayma ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Yapısına göre fiiller ve fiillerde zaman kayması, fiillerde anlam kayması ile fiillerde kip kayması başlıklarını bu bölümdeki Kpss Türkçe dersinde ele alacağız. Bir önceki konumuzda fiilimsileri örnekleriyle beraber işlemiştik. Bu konumuza da ilk olarak Yapısına Göre Fiiller başlığını irdeleyelim.

Yapısına Göre Fiiller

Yapısına göre fiiller 3’e ayırlmaktadır.

  1. Basit Fiiller
  2. Türemiş Fiiller
  3. Bileşik Fiiller

Bileşik fiiller de kendi arasında anlamca kaynaşmış, kurallı ile isim soylu sözcük ve yardımcı eylemlerle oluşan birleşik fiiller olarak 3’e ayrılmaktadır.

Yapısına Göre Fiiller konumuza Basit Fiiller ile başlayalım.

1) Basit Fiiller: Hiç ek almayan ya da fiil çekim ekleri alan fiillerdir. Fiil çekim eklerini hatırlayacak olursak:

  • Haber Kipi Ekleri (Zaman Bildirme): -miş, -di, -iyor, -ecek, -r
  • Dilek Kipi Ekleri: -meli, -se, -sa
  • Kişi Ekleri: Yapalım, yazmadık.
  • Olumsuzluk Eki: Gelmeyeceksin, okuma.
  • Ek Eylem: Gelmişti, gelecekse, gelirmiş.
Örnekler

Çalış-mı-yor-lar-mış – Basit Fiil

Yaşıyorlardı – Basit Fiil değildir çünkü ‘ı’ yapım ekidir.

2) Türemiş Fiiller: İçinde yapım eki olan fiillerdir.

Örnek

Başla – İsimden türemiş

Not

Bir sonraki konuda ”Fiilde Çatı” konusuna değineceğiz ancak burada belirtmemiz gereken bir not var. Fiilden fiil türeten ekler çatı ekleridir. Aklımızda bulunduralım.

Görün

Bildirmiş

Uyuttum

3) Bileşik Fiiller: Birden fazla sözcükten oluşan, bazıları bitişik, bazıları ayrı yazılan fiillerdir. 3 Çeşit Bileşik Fiil vardır:

A) Anlamca Kaynaşmış Bileşik Fiiller

”Göze almak, canından bezmek, eli kalem tutmak, göz koymak, muradına ermek” gibi son sözcüğü fiil olan deyimlerdir. Deyimin tamamı yüklemdir ve tamamı bileşik fiildir.

Örnek

Bugün etekleri zil çalıyordu.

”Vazgeçmek, başvurmak, öngörmek, rastgelmek, varsaymak” gibi kelimeler anlamca kaynaşmış bileşik fiillerdir ancak istisnai olarak bitişik yazılırlar.

B) Kurallı (Özel) Bileşik Fiiller

Kpss Türkçe dersindeki yapısına göre fiiller konusunda yer alan Kurallı bileşik fiillerin özelliklerini sıralayalım.

  • 2 fiilden oluşurlar ve bitişik yazılırlar.
  • 2 fiilin arasında bir ünlü bulunur.
  • 2. fiilleri ortaktır. Ortak 2. fiillere göre 4 çeşidi vardır:

1) Yaklaşma Bileşik Fiili: Fiil + e + yaz

Örnekler

Düşeyaz

Öleyaz

Göreyaz

Yaklaşma bileşik fiilinin olumsuzu yoktur.

2) Süreklilik Bileşik Fiili: Fiil + e + dur-kal-gel

Örnekler

Bekleyedur

Uyuyakal

Süregel

Bakakal

Süreklilik bileşik fiilinin de olumsuzu yoktur.

3) Tezlik Bileşik Fiili: Fiil + i + ver

Örnekler

Geliver – Gelmeyiver

Okuyuver – Okumayıver

Yapıver – Yapmayıver

4) Yeterlilik Bileşik Fiili: Fiil + e + bil

Örnekler

Okuyabil

Görebil

Yapabil

Yeterlilik bileşik fiilinin olumsuz biçiminde ikinci fiil ”bil” kaybolabilir. Fiili olumlu düşünün.
Yeterlilik bileşik fiili olasılık anlamı da taşır.

Yarın gelebiliriz. (olasılık)

Bu yükü kaldırabilirim. (yetme anlamı)

C) Yardımcı Eylemle Oluşan Bileşik Fiiller

İsim Soylu bir sözcükle yardımcı eylemden (etmek, olmak gibi) oluşan bileşik fiillerdir.

Örnekler

Memnun olmak

Tebrik etmek

Terk etmek

Fark etmek

Farz etmek

Baş etmek

Bu bileşik fiil türleri yukarıdaki gibi genelde ayrı yazılırlar. Ancak bir ses düşmesi ya da türemesi varsa bitişik yazılırlar.

Hapsetmek, şükretmek, kaydetmek, kaydolmak, sabretmek, hallolmak….

Ses düşmesi ya da türeme olmadan da bitişik olarak yazılabilirler.

Mahvetmek

Defetmek

Defolmak

Yardımcı eylemin gereksiz olması anlatım bozukluğuna yol açabilir.

Kerim buraya başvuruda bulunmuş başvurmuş.

Merve hasta olmuş hastaymış.

İlhan 1 haftada iyi oldu iyileşti.

Etmek – Olmak sözcükleri tek başlarına yüklem olduklarında yardımcı fiil değildir.

Bir oğlumuz oldu. (Yardımcı fiil değildir)

Sonunda adam oldu. (Yardımcı fiildir)

Üzümler erken oldu. (Yardımcı fiil değildir)

Kpss Türkçe dersinde işlediğimiz bu bileşik fiillerin dışında diğer bileşik fiil türlerine de örnekleriyle beraber göz atalım.

  • İsteklenme Bileşik Fiili: Göresi gelmek, göreceği gelmek.
  • Beklenmezlik Bileşik Fiili: Çalışacağı tutmak, geleceği tutmak.
  • Bitirme Bileşik Fiili: Çalışmış bulunmak, hazırlanmış olmak.
  • Başlama Bileşik Fiili: Gelir olmak, çalışmaz oldu.
  • Yeltenme Bileşik Fiili: Söyleyecek olmak, gelecek olmak.

Fiillerde Kip, Zaman ve Anlam Kayması

Kpss Türkçe dersinde bu başlıkta da fiillerde kayma konusunu ele alalım. Fiil kayması, fiilin aldığı kip ve zaman ekiyle, anlatmak istediği kip ve zamanın farkıyla oluşur.

Örneklerle fiillerdeki kaymaları inceleyelim.

Örnekler

Biraz sonra geliyoruz. (Şimdiki zaman fakat gelecek olarak kullanılmıştır)

Her yıl Bodrum’a gidiyoruz. (Şimdiki zaman eki var fakat geniş zaman olarak kullanılmıştır)

Bu renk seni açmış. (Anlam kayması vardır)

Tanrım yardım et. (Anlam kayması vardır)

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki Yapısına Göre Fiiller ve Fiillerde Kip, Zaman ve Anlam Kayması başlıklarını örnekleriyle beraber işledik. Bir sonraki Kpss Türkçe konumuz Fiillerde Çatı olacaktır.

Bu yazı Yapısına Göre Fiiller | Fiillerde Kayma ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/yapisina-gore-fiiller/feed/ 0 5765
Fiilimsiler http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiilimsiler/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiilimsiler/#comments Thu, 12 Jan 2017 01:13:03 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5724 Fiilimsiler (Eylemsiler) konusu KPSS Türkçe dersimizdeki bir diğer başlıktır. Bu konuda isim fiil ekleri ve örnekleri, sıfat fiil ekleri, görevleri ve zarf fiil konuları ele alınacaktır. Bir önceki konumuz ek fiillerdi. Şimdi de eylemsiler konusunu ayrıntılarıyla ve örnekleriyle işleyelim. Fiilimsiler (Eylemsiler) Fiilimsiler iş, oluş ve hareket bildiren ancak fiiller gibi çekimli olmayan sözcüklerdir. Yani kip, kişi […]

Bu yazı Fiilimsiler ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Fiilimsiler (Eylemsiler) konusu KPSS Türkçe dersimizdeki bir diğer başlıktır. Bu konuda isim fiil ekleri ve örnekleri, sıfat fiil ekleri, görevleri ve zarf fiil konuları ele alınacaktır. Bir önceki konumuz ek fiillerdi. Şimdi de eylemsiler konusunu ayrıntılarıyla ve örnekleriyle işleyelim.

Fiilimsiler (Eylemsiler)

Fiilimsiler iş, oluş ve hareket bildiren ancak fiiller gibi çekimli olmayan sözcüklerdir. Yani kip, kişi ve zaman özelliği olmayan sözcüklerdir. Diğer bir tanımla fiilimsiler , eylem kök ya da gövdelerine getirilen; ama eylemin bütün özelliklerini göstermeyen sözcüklerdir.

Örnekler

Çalışması  

Sorunca 

Çalıştık Fiildir, çünkü kişi eki ve kip eki almıştır.

Fiilimsilere ait birkaç özelliğe değinelim ve sonrasında da fiilimsi türlerini inceleyelim.

  • Fiilimsilerin fiillerle ortak 2 özelliği vardır. Bunlar iş, oluş, hareket bildirmeleri ve olumsuz olabilmeleridir.
Örnekler

Gelip

Gelmeyip

  • Fiilimsiler isim soylu sözcüklerdir. İsim, sıfat ya da zarf olurlar.
Örnekler

Okumanın yararı

Çalışırken

  • Fiilimsiler yüklem olunca isim soylu yüklemdir ve isim soylulara gelen ek eylemler alırlar.
Örnekler

Ben de bu işi yanlış anlayanlardanım.

  • Fiilimsiler eylem, kök ya da gövdelerine getirilen ve yapım eki olan eylemsi ekleriyle oluşturulur.
Örnekler

Çalışması (”-ma” eki yapım ekidir ve fiili eylemsi yapmıştır)

Onun gelinden (Buradaki ek fiil ”gel” fiilini eylemsi yapmıştır. Hatırlarsak bir önceki konuda bahsettiğimiz ek fiiller de fiilleri eylemsi yapabiliyordu)

  • Her eylemsi yapısına göre türemiş sözcüktür. Ayrıca fiilimsiler cümlelerde yan yargı, yan cümlecik oluşturur. Kaç tane fiilimsi varsa o kadar yan cümlecik vardır.
Örnekler

Yağmurun yağmasına aldırmadan bahçede oynamaya devam eden çocuklar ıslandılar.

Düşünen insanların ürettikleri düşünceme göre daha sağlamdır.

Gerçekleri anlatmak isteyen sanatçıların topluma verebilecekleri, sanıldığının aksine daha fazladır.

Yukarıdaki belirtilen fiilimsilerin hepsi aynı zamanda yan yargı, yan cümlecik oluşturuyor.

Fiilimsi Türleri

Fiilimsiler cümlelerdeki görevlerine göre 3 türdedir. Bu türlere özgü de ekleri vardır.

1) İsim Fiil (Ad Eylem): İsim görevinde olan fiilimsilerdir. Yani isim tamlaması oluşturur, durum ekleri ve çoğul ekleri alırlar. İsim Fiil ekleri ”-me, -mak, -iş”.

Örnekler

Okumak

Gelmesini

Deyini

İsim Fiiller cümlelerde adlar gibi isim tamlamaları oluşturur, isim çekim ekleri alır.

Konunun uzaması (‘Uzaması’ kelimesi bir isim fiil ve cümlenin tamamı da belirtili isim tamlamasıdır.)

Okuma saati (‘Okuma’ kelimesi bir isim fiil ve cümlenin tamamı da isim tamlaması.)

Çakmak, yemek (aş), dolma, sarma, buluş (icat), görüş (fikir) gibi kelimeler fiilimsi değillerdir. Çünkü kalıplaşmış isimlerdir.

2) Sıfat Fiil: Sıfat eylemler, cümlelerde isimden önce gelip o ismi niteleyen, böylece sıfat tamlaması oluşturan fiilimsilerdir.

Örnekler

Çalınan harita

Pişm

Sıfat fiillerin nitelediği isim düşünce, adlaşmış sıfat olabilir.

Örnek

Ağlayan çok, gülen az

Sıfat Fiillerin 2 görevi vardır. Bunlar, sıfat olmak ve adlaşmış sıfat olmaktır.

Sıfat fiil yapan ekler için belirlediğimiz kod cümle: ”Anası mezar dikecekmiş”

-an (-en)

-ası (-esi)

-mez (-maz)

-ar (er, ir, ır, r)

-dik (-tık, -dığı, -diğimiz, -dığını)

-ecek (-acak, -eceğim, -acağım)

-miş (mış…)

Örnekler

Gülmeyen yüzler

Öpülesi el …. Olası

Benzer durumlarda…

Tanıdığını sanmıyorum.

Geleceğini söylemişti.

Yıkanmış sebzeler… Anlaşılmamış hadiseler…

Görünmez kaza… Anlaşılmaz sözler…

Sıfat fiiller ‘ecek, miş, er, mez, dik’ ekleri çekimli fiillerin haber kipi eklerine benzer. Bu nedenle sıfat fiillerle çekimli fiilleri karıştırabiliriz, cümleyi doğru okumalıyız.
Örnekler

Sınava girecekler yan sınıfta bekliyor.

Sınava girecekler onun söylediğine göre. (Buradaki fiildir, sıfat fiil değildir)

Anlaşılmaz, çözümlenemez, kişiyi mutlu etmez yönleri vardı. (Hepsi ‘yön’ kelimesini niteliyor ve sıfat fiildir.)

3) Zarf Fiil: Kpss Türkçe dersindeki fiilimsiler konusunun son başlığı olan Zarf fiilin ‘Zarf Eylem, Bağ Fiil, Bağ Eylem’ gibi adları da mevcuttur. Cümlelerde ne zaman sorusuyla zaman zarfı, nasıl sorusuyla da durum zarfı görevinde olan fiilimsiler zarf fiil olarak geçer.

Örnekler

Görünce anlarız. (Zaman zarfı mevcut)

Düşünerek konuşmalıyız. (Durum zarfı mevcut)

Zarf Fiil Ekleri ve Örnekleri

-ip : Koşup, koşmayıp, gelip

-erek: Gülerek, düşünmeyerek

-ken: Gelirken, çalışırken

-dikçe: Çalıştıkça, çalışmadıkça

-meden: Gelmeden, çalışmadan

-ince: Gelmeyince, konuşunca

-eli: Geleli, gideli

-esiye: Ölesiye

-meksizin: Durmaksızın

-e …… -e: Koşa koşa, diye diye

-ir …. -mez: Gelir gelmez, yatar yatmaz

-mek için (İsim fiil + için edatı): Çalışmak için

-diği için (Sıfat fiil + için edatı): Geldiği için, sorduğu için

-diği gibi (İsim fiil + gibi edatı): Geldiği gibi

-di mi: Geldi mi uyur.

– cesine: Ölürcesine

diye: Gelmedi diye.

Zarf fiillerden sonra virgül kullanılmaz. Aşağıdaki cümlelerdeki virgüller hatalıdır ve bu cümlelerde noktalama hatası mevcuttur.

Okula gidip , tüm ödevlerini yapmaya karar verdi.

Bizimle konuşup , kendini affettirmeyi düşünüyor.

İsim fiil ile zarf fiillerini aldıkları eklerden dolayı karıştırmayalım. Cümle içindeki kullanımlarına ve kelimenin verdiği anlamdaki köke bakarak bunu ayırt ediniz. Nasıl ve ne zaman sorularına cevap veriyorsa zarf fiildir, bunu da deneyerek bulabilirsiniz.

Çalışmadan başaramazsın. (Zarf fiil)

Çalışmadan hoşlanmam. (İsim fiil)

Kitabı okumadan kitapla ilgili konuşuyor. (Zarf fiil)

Yüksek sesle okumadan rahatsız oluyorum. (İsim fiil)

Fiilimsiler konusun son başlığındaki zarf fiiller, cümlelere koşul anlamı verebilirler.

Örnekler

Seni görünce ödevini hatırlar.

Test çözdükçe konu pekişir.

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki Fiilimsiler konusunu, başlıkları ve türleriyle beraber bu dersimizde inceledik. Bir sonraki Türkçe konumuz Yapısına Göre Fiiller ve Fiillerde Kayma olacaktır.

Bu yazı Fiilimsiler ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiilimsiler/feed/ 3 5724
Ek Fiil http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/ek-fiil/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/ek-fiil/#respond Tue, 10 Jan 2017 21:41:11 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5716 Ek fiil , diğer bir tabirle ek eylemler, Kpss Türkçe dersindeki sözcük çeşitlerinden fiiller konusunun devamı niteliğindedir. Ek eylem konusu içinde, ek eylem çeşitleri, kullanım şekilleri örneklerle beraber işlenecektir. Bir önceki konumuz olan fiillerin devamı niteliğinde olan bu konunun ayrıntılarına geçelim. Ek Fiil (Ek Eylem) ve Çeşitleri Eylemlere gelerek onları bileşik zamanlı (iki zamanlı), isimlere gelerek […]

Bu yazı Ek Fiil ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Ek fiil , diğer bir tabirle ek eylemler, Kpss Türkçe dersindeki sözcük çeşitlerinden fiiller konusunun devamı niteliğindedir. Ek eylem konusu içinde, ek eylem çeşitleri, kullanım şekilleri örneklerle beraber işlenecektir. Bir önceki konumuz olan fiillerin devamı niteliğinde olan bu konunun ayrıntılarına geçelim.

Ek Fiil (Ek Eylem) ve Çeşitleri

Eylemlere gelerek onları bileşik zamanlı (iki zamanlı), isimlere gelerek onları yüklem yapan eklerdir. Ek fiil ektir, sözcük değildir. Ek fiil çeşitleri 2 ana başlıkta toplanmaktadır.

1) Fiillere gelen ek fiil: Bileşik zaman ekleridir. (idi, imiş, ise)

Örnekler

Sorduysam

Demişti

Görmüşse

Görmüştü

2) İsim soylulara gelen ek fiil: İsim soylu sözcükleri yüklem yapan eklerdir. Ayrıca ‘ise’ olarak isim soyluya gelir ve koşul anlamı verir.

Örnekler

Ali’dir

Evdeyse

Hastayım

Mutluysa iyidir.

Biz genciz bu nedenle dinciz.

Bir zamanlar buradayk.

İsim soylulara gelen ek fiilin 4 şekli vardır:

  • Ek Fiilin Hikayesi: Di’li geçmiş zamanla oluşur. (-idi)
Örnekler

Çalışkank

Bendim

  • Ek Fiilin Rivayeti: Miş’li geçmiş zamanla oluşur. (-imiş)
Örnekler

İyiymişim

Zormuş

Vefasızmışsın

Huzurluymuşlar

  • Ek Fiilin Şartı: (ise)
Örnekler

Sınav yarınsa gelir.

Sensen sevinirim.

O da benim gibiyse.

  • Ek Fiilin Geniş Zamanı: (-im, -sin, -dir, -iz, -siniz, -dirler)
Örnekler

İyiyim

İyisin

İyisiniz

İyidir

İyidirler

Ek fiilin geniş zamanının 3. tekil kişi eki (-dir) çoğu zaman söylenmez ama varlığı bellidir.

Burası güzel (dir)

Adı Kezban (dır)

Ek eylemin geniş zamanının 3. tekil kişi zamanı (-dır), kesinlik ya da olasılık anlamları için bazı fiillerde görülür.

Şimdi uyuyordur. (Ek fiil olasılık anlamı katmış)

Ders bitmiştir gidebilirsiniz. (Ek eylem burada ise kesinlik anlamı katmış)

Yarın gelecektir. (olasılık anlamı)

İsim soylu sözcüklerin ek eyleminin olumsuz biçimi ‘değil’ sözcüğüdür.

Güzeldir => Güzel değildir.

Pahalıymış => Pahalı değilmiş.

Kpss Türkçe dersindeki isim soylu sözcükere gelen ek eylemlerle belirteceğimiz bir diğer nokta da, fiilimisilerin de isim soylu sözcük olmalarıdır. Bu nedenle de isim soylu sözcüklere gelen ek eylemleri alırlar. (Fiilimsilerle ilgili konumuz ek fiil konusundan sonra gelmektedir.)

Örnekler

Bulanlarmış (Buradaki ‘Bulanlar’ kelimesi fiilimsi ve isim soylu yüklemdir ve ek eylem almıştır.)

Çalışmaktır. (Aynı şekilde buradaki ‘Çalışmak’ kelimesi de fiilimsi ve isim soylu yüklemdir ve ek eylem almıştır.)

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki Ek Fiil konusunu ve bu konuya ait ek eylem çeşitlerini inceledik. Bir sonraki Türkçe konumuz Fiilimsiler olacaktır.

Bu yazı Ek Fiil ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/ek-fiil/feed/ 0 5716
Fiiller http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiiller/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiiller/#respond Mon, 09 Jan 2017 22:58:10 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5709 Fiiller konusunda, fiil çeşitleri, fiillerde kip, zaman ve kişi, basit zamanlı fiiller ve bileşik zamanlı fiiller başlıkları örneklerle beraber işlenecektir. Bir önceki Kpss Türkçe dersimizin başlığı bağlaçlardı. Bu dersimizde de sözcük çeşitlerinden biri olan Fiiller konusunu detaylandıralım. Fiiller (Eylemler) Fiiller, iş, oluş, hareket bildiren; mutlaka kişisi, kip ve zamanı da olan sözcüklerdir. Bir diğer tanımla […]

Bu yazı Fiiller ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Fiiller konusunda, fiil çeşitleri, fiillerde kip, zaman ve kişi, basit zamanlı fiiller ve bileşik zamanlı fiiller başlıkları örneklerle beraber işlenecektir. Bir önceki Kpss Türkçe dersimizin başlığı bağlaçlardı. Bu dersimizde de sözcük çeşitlerinden biri olan Fiiller konusunu detaylandıralım.

Fiiller (Eylemler)

Fiiller, iş, oluş, hareket bildiren; mutlaka kişisi, kip ve zamanı da olan sözcüklerdir. Bir diğer tanımla fiiller kılış, oluş ve durum bildiren sözcüklerdir. Tanımlardan da anlaşılacağı üzere bir sözcüğün fiil olabilmesi için kişi, kip ve zaman özelliğinin olması gerekmektedir.

Okumayı – (İş var ancak kişi, kip, zaman yok. Dolayısıyla fiil değil)

Fiil ile yüklem aynı şey değildir. Çünkü yüklem fiil olabildiği gibi isim soylu da olabilir.

Örnekler

Dağlar yeşillendi. (Fiildir. -mek, -mak eki gelir.)

Dağlar yeşildi. (isim)

Kız güzelleşmiş. (Fiil)

Kız güzelmiş. (İsim)

Fiil Çeşitleri (Eylem Çeşitleri)

1) İş – Kılış Fiilleri: İnsan tarafından yapılan ve nesne alabilen fiillerdir. Yani ‘Neyi’ sorusunu sorduğumuzda cevap verebilen fiillerdir. Bu soruyu fiilin 1. tekil kişisine sormalıyız.

Örnekler

Okuyor

Uzanacağım

Düştü 

Bakıyor 

Anladık 

Gelmiş 

Süsleyin 

Getir

Alacak 

Sormalısın 

Silecekler 

Görecek

Durmuş 

Durduracağız 

Temizlenmeli 

Temizledik

2) Durum (Hareket) Fiilleri: Belli bir durumda, hareket şeklinde olmayı anlatan ve nesne alamayan fiillerdir. Yani fiilin 1. tekil kişisine ‘Neyi’ sorusunu sorduğumuzda cevap vermez.

Örnekler

Uzandım, bakıyor, söyleniyor, beklenmeli, yukarıya, yükseldi, gülmeyin, ağlıyor…

3) Oluş Fiilleri: Oluşum anlamı taşıyan fiillerdir. Yani zaman içinde oluşumu ifade eder. Ayrıca nesne alamayan fiillerdir.

Örnekler

Olgunlaştı, büyümüş, sarardı, beyazlaştı, mesleğinde yükseldi, yeşerdi…

Fiillerde Kip – Zaman – Kişi

Fiillerde mutlaka kip, zaman ve kişi özelliği vardır. Yani fiiller çekimlenebilir. Bu nedenle fiil ve çekimli fiil aynı şeydir. Ayrıca fiillerde 6 kişi vardır.

Fiillerde 2 çeşit kip vardır. Bunlar haber kipleri ve dilek kipleridir.

1) Haber Kipleri: Zaman anlamlı kiplerdir. Zaman anlamı taşır ve 5 şekli vardır:

a) Miş’li Geçmiş Zaman: Duyulan, öğrenilen geçmiş zamandır.

Örnekler

Gelmişim, Gelmemişim.

b) Di’li Geçmiş Zaman: Görülen, bilinen geçmiş zaman.

Örnekler

Geldim, Gelmedim.

c) Şimdiki Zaman: İş ve anlatış aynı zamandadır. ‘-yor’ ekiyle yapılır.

Örnekler

Geliyorum, Gelmiyorum.

d) Gelecek Zaman: Anlatış öncedir, iş ise sonra yapılır. ‘-ecek, -acak’ ekleriyle yapılır.

Örnekler

Geleceğim, Gelmeyeceğim, Gelmeyecekmiyiz…

e) Geniş Zaman: İş her zaman ve genel anlamdadır. ‘-r’ eki ile yapılır.

Örnekler

Gelirim, Gelmem, Gelmez miyim…

Geniş zamanın olumsuz biçiminde zaman eki olan ‘-r’ kaybolur ya da -‘z’ ye dönüşür. Bu neden bir fiilin geniş zamanlı olup olmadığını anlamak için fiilin olumlu halini düşünün.

Anlatmayız => Anlatırız

Yapamam => Yapabilirim

Yapmam => Yaparım

2) Dilek Kipleri: Zaman anlamı taşımayan kiplerdir ve 4 şekli vardır:

a) Gereklilik Kipi: ‘-meli, -malı’ ekleriyle yapılır.

Örnekler

Gelmeli miyim, Gelmemeli miyim…

b) İstek Kipi: ‘-e, -a’ ekleriyle yapılır.

Örnekler

Geleyim, Gelesin, Gele, Gelmeyeyim, Gelmeyesin…

c) Dilek (Şart) Kipi: ‘-se, -sa’ ekleriyle yapılır.

Örnekler

Gelsem, Gelmesem, Gelmesem mi…

d) Emir Kipi: Kip eki yoktur. Kişi eklerini alabilir.

Örnekler

Gel, Gelsin, Gelin, Gelsinler….

Basit ve Birşelik Zamanlı Fiiller

1) Basit Zamanlı Fiiller: Basit çekimli olarak da bilinen bu fiil türleri, haber kipi ya da dilek kipi eklerinden sonra ”idi, imiş, ise” anlamlı 2. bir ek daha almayan fiillerdir. Kısaca tek zaman ve kip eki alan fiillerdir.

Örnekler

Okudu

Gitmiş 

Gelse 

Sormasayn ✘ => Basit zamanlı fiil değildir, çünkü birden fazla kip eki (idi, imiş, ise) almış

Yapmamışsa ✘ =>Basit zamanlı fiil değildir, çünkü birden fazla kip eki almış

Uyarı

Basit zamanlı fiili, basit fiille karıştırmayınız. Basit fiil yapıyla ilgilidir, yapım eki almayan fiildir.

Birleşik Zamanlı Fiiller: Bileşik çekimli fiillerdir. Haber kipi veya dilek kipi ekinden sonra ”idi, imiş, ise” anlamlı 2. bir zaman eki daha alan fiillerdir.

Örnekler

Okudum ✘ => Birleşik zamanlı fiil değildir, çünkü tek kip eki almış.

Gitmiş ✘ => Birleşik zamanlı fiil değildir, çünkü tek kip eki almış.

Sormasayn  

Yapmamışsa

Kpss Türkçe dersindeki Birleşik zamanlı fiiller 3’e ayrılmaktadır:

a) Rivayet Birleşik Zaman (-imiş)

Örnekler

Yazdırmayacakmışsın

Görünmemeliymişsin

Okutsaymışlar

b) Hikaye Birleşik Zaman (-idi)

Örnekler

Çalışmışm

Anlatmamalıyn

Yazdırmayayk

C) Şart Birleşik Zaman (ise)

Örnekler

Yazıyorsan

Konuşturmadıysalar

Silmezsen

  • -Di’li geçmiş zamanın rivayet bileşiği yoktur.
  • Dilek şart kipinin şart bileşiği yoktur.
  • İstek kipinin şart bileşiği yoktur.
  • Emir kipinin hiçbir birleşik zamanı yoktur.
Fiiller, yani çekimli fiiller kip, kişi ve zaman özelliğiyle bir cümlenin genellikle yüklemi olur. Ancak dilek şart ve şart bileşik zaman eki allan fiiller, fiilimsiler gibi yan yargı oluşturup cümlenin sonunda olmayabilir. Bu nedenle çekimli fiilleri ararken sadece yükleme bakmamalıyız.

Zamanında konuşsaydım ve gereğini yapsaydım bugün üzülmezdik.

Bana sorarsan onu dinle öyle karar ver.

Tüm birleşik zaman ekleri (idi, imiş, ise) aynı zamanda ek fiil yani ek eylemdir. (Ek fiil konusu bir sonraki Türkçe konumuzdur)

Gelmezdi (Ek fiil ve hikaye birleşik zaman)

Alacaklarmış (Ek fiil ve rivayet birleşik zaman)

Sorarsan (Ek fiil ve şart birleşik zaman)

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan fiiller konusu tamamlanmış oldu. Bir sonraki Türkçe konumuz fiillerle bağlantılı olan ek fiil (ek eylem) konusudur.

Bu yazı Fiiller ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/fiiller/feed/ 0 5709
Bağlaçlar http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/baglaclar/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/baglaclar/#respond Mon, 09 Jan 2017 05:11:48 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5701 Bağlaçlar , bağlaç türleri, bağlaçlarla ilgili örneklerin işleneceği bu Türkçe dersi aynı zamanda sözcük türlerinin de devamını oluşturmaktadır. Bir önceki KPSS Türkçe dersimizde ünlem konusunu örnekleriyle beraber işlemiştik. Şimdi de sıradaki konumuz olan bağlaçlar başlığını ayrıntılarıyla inceleyelim. Bağlaçlar Cümle içindeki eş görevli sözcükleri, tamlayanları, tamlananları, sıfatları, aynı ögeleri (özneleri, nesneleri, zarf tümleçleri, dolaylı tümleçleri) birbirine […]

Bu yazı Bağlaçlar ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Bağlaçlar , bağlaç türleri, bağlaçlarla ilgili örneklerin işleneceği bu Türkçe dersi aynı zamanda sözcük türlerinin de devamını oluşturmaktadır. Bir önceki KPSS Türkçe dersimizde ünlem konusunu örnekleriyle beraber işlemiştik. Şimdi de sıradaki konumuz olan bağlaçlar başlığını ayrıntılarıyla inceleyelim.

Bağlaçlar

Cümle içindeki eş görevli sözcükleri, tamlayanları, tamlananları, sıfatları, aynı ögeleri (özneleri, nesneleri, zarf tümleçleri, dolaylı tümleçleri) birbirine bağlayan sözcüklerdir. Daha kısa bir tanımla bağlaçlar, sözcükleri, cümleleri ve söz öbeklerini birbirine bağlar.

Örnekler

Zeki ama yaramaz görünüyor.

Sıkıntıdan ve yalnızlıktan hastalanmış.

Bağlaçlar anlamca ilgili cümleleri de birbirine bağlar. Bağımsız ayrı cümleler arasında kullanılır.

Örnekler

Kitabımı aldım ancak okuyamadım.

Hem soruyorsun hem dinlemiyorsun.

Bağlaçların da ilgeçler gibi tek başlarına anlamları yoktur.
İlgeçler gibi bağlaçlar da genellikle cümlelere çeşitli anlamlar kazandırır.

Gelmiş ki sesi duyuluyor. (Sebep sonuç)

Geziye gidebilirsiniz ancak ödevlerinizi bitirin. (Koşul anlamı)

Ankara’ya gelmiş de beni aramamış. (Sitem)

Bağlaç Türleri

Türkçe dersinde Kpss sınavlarında ve diğer sınavlarda karşımıza çıkan belli başlı bağlaç türlerini listeleyelim.

İle Bağlacı: ‘Ve’ anlamındaysa bağlaçtır.

Örnekler

Kedileriyle köpeklerini çok sever.

Annesiyle, babsıyla ayrı ayrı konuştu. (‘Ve’ anlamında değil, dolayısıyla buradakiler bağlaç değil, edattır.

”Ve, veya, ya da, yahut” her zaman bağlaç olarak görev alan sözcüklerdir.

”Ama, fakat, lakin, ne var ki” sözcükleri de her zaman bağlaçtır ve cümleye karşıt yargı, koşul veya pekiştirme anlamı katarlar.

Örnekler

Sordum; ama öğrenemedim.

Gidebilirsin; lakin erken dön.

Nitekim Bağlacı: Her zaman bağlaçtır. Sonuç bildirme, kanıt bağlacıdır.

Örnek

Küresel ısınma başlamış nitekim buzullar eriyor.

Çünkü (Zira) Bağlacı: Eş anlamlı bağlaçlardır. Sebep, gerekçe açıklama bağlaçlarıdır.

Örnek

Buse gelmedi zira hastaymış.

Hatta , Üstelik Bağlacı: Her zaman bağlaçtır.

Örnek

Ödevlerimi yaptım üstelik sinemaya da gittim.

-De Bağlacı: Her zaman bağlaç görevindedir. Bağlaç olan -de ayrı bir sözcüktür ve her zaman ayrı yazılır. Benzeşmeden etkilenmez. Çoğu zaman ‘bile’ ve ‘dahi’ bağlaçlarının anlamlarını karşılar.

‘-de’ hal ekiyle karıştırılmamalıdır. ‘-de’ hal eki bitişik yazılır ve dolaylı tümleç veya zarf tümleci yapar.
Örnekler

Bahçe de çok güzelmiş.

Bahçede çiçek yok. (Buradaki ‘bahçede’ kelimesi dolaylı tümleçtir ve ‘-de’ eki hal ekidir, bağlaç değil)

Bile , Dahi Bağlacı: Her zaman bağlaçtır.

Örnekler

Beni bile tanımadı.

İstikbalde dahi

-Ki Bağlacı: Her zaman bağlaç görevindedir.

Örnekler

Demek ki, Ne var ki, yeter ki, sen ki….

”Mademki, Oysaki, Meğerki, Halbuki, Sanki” sözcükleri hariç, bağlaç olan ‘-ki’ her zaman ayrı yazılır.
İlgi zamiri olan ‘-ki’ ve sıfat yapan ‘-ki’ ile karıştırılmamalıdır.

Evdekiler, bendekini, yarınki… (Bunların hiçbirinde bağlaç olan ‘-ki’ yoktur)

Örnekler

Kitabım sende ki gülüyorsun. (Bağlaç olan ‘-ki’)

Sendeki daha güzel. (Sıfat yapan ‘-ki’)

Seninki daha güzel. (İlgi zamiri olan ‘-ki’)

İse Bağlacı (-se, -sa): ‘Oysa’ anlamı veren, karşılaştırma yapan ‘ise’ sözcükleri bağlaçtır.

‘Eğer’ anlamlı ‘ise’ler bağlaç değil, ek fiildir.
Örnekler

Evdeyse böyle değilimdir. (Oysa anlamı var, bağlaçtır.)

Evdeyse telefonu açar. (Eğer anlamı var, bağlaç değil)

Matematikse en sevdiğim derstir. (Bağlaç)

Matematikse gelmez. (Bağlaç değil)

”Oysa, Oysaki, Mademki, Halbuki, Kaldı ki” her zaman bağlaçtır.

Yeter ki Bağlacı: Koşul bağlacıdır ve her zaman bağlaçtır.

‘Tek’ sözcüğü yeter ki anlamındaysa bağlaçtır.
Örnek

Tek/Yeter ki çalış istediğini alırız.

Yoksa Bağlacı:

Örnek

Erken yat yoksa sabah kalkamazsın.

Sonra Bağlacı: 

Örnek

Erken yat sonra sabah kalkamazsın.

Ancak, Yalnız Bağlacı: ‘Ama, fakat’ anlamlarında bağlaç görevinde olurlar.

Erken kalktım ancak/fakat derse yetişemedim.
”Yani, Anlaşılan, Demek ki, O halde, Görülüyor ki, Öyleyse” sözcükleri açıklama, yorum bağlaçlarıdır.

”Sonuç olarak, Kısaca, Sözün kısası, Velhasıl, Özetle” sözcükleri de sonuç, özetleme bağlaçlarıdır.

”Farz et, Ola ki, Diyelim ki, Tut ki, Varsayalım ki” sözcükleri varsayım bağlaçlarıdır.

”Örneğin, Mesela, Misal olarak” sözcükleri de örnek bağlaçlarıdır.

Ne….ne Bağlacı: Olumsuzluk anlamı ve arasına, ortasında anlamı veren bağlaç türüdür.

Örnekler

Ne aradın ne sordun. (Olumsuzluk anlamı)

Ne sıcak ne soğuk. (Ortasında anlamı)

Ne güzel ne çirkin. (Ortasında anlamı)

‘Ne…ne’ bağlacı olumsuzluk anlamında kullanılıyorsa yüklem olumlu olmalı. Aksi takdirde cümlede anlatım bozukluğu olur. Dikkat edelim.

Ne evde ne okulda bulamadım buldum.

Ne seni ne beni sormamış sormuş.

Örnekler

Ne evde bulabildim ne de okulda. (Bağlaç)

Ne anladım ne anlamadım. (Bağlaç)

Ne diyor, ne istiyor anlamadım. (Soru zamiri)

Ne hoş, ne güzel bir yer! (Miktar zarfı)

Ne gülüp duruyor? (Soru zarfı)

Adın ne senin? (Soru zamiri)

Ne dersi var? (B.siz isim tamlaması ve soru zamiri)

Türkçe dersindeki Bağlaçlar konusunda son olarak aşağıdaki bağlaç türlerine bir göz atalım.

Hem ….. hem – Hem sen hem ben.

Ya …. ya – Ya o ya da o.

Ha …. ha – Ha sen ha ben

Gerek …. gerek

İster …. ister

Ama …. ama

Olsun …. olsun

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan Bağlaçlar konusunu ve bağlaç türlerini örnekleriyle beraber işlemiş olduk. Bir sonraki Kpss Türkçe konumuz Fiiler olacak.

Bu yazı Bağlaçlar ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/baglaclar/feed/ 0 5701
Ünlemler http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/unlemler/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/unlemler/#respond Sun, 08 Jan 2017 04:14:14 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5693 Ünlemler Türkçe dersinde anlatımı kısa olan konulardan biri olmakla beraber sözcük türleri içinde değerlendirilmektedir. KPSS’de, YGS’de ve diğer sınavlarda çok fazla soru olarak karşımıza çıkmayan ünlem konusunu, sık kullanılan ünlem çeşitleri ve örneklerle beraber irdeleyelim. Ünlemler Türkçe dersinde sözcük türlerinde bir başlık olan ünlemler, cümle için hitap (seslenme) ya da duygu anlamı taşıyan sözlerdir. Bir diğer tanımla sevinç, […]

Bu yazı Ünlemler ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Ünlemler Türkçe dersinde anlatımı kısa olan konulardan biri olmakla beraber sözcük türleri içinde değerlendirilmektedir. KPSS’de, YGS’de ve diğer sınavlarda çok fazla soru olarak karşımıza çıkmayan ünlem konusunu, sık kullanılan ünlem çeşitleri ve örneklerle beraber irdeleyelim.

Ünlemler

Türkçe dersinde sözcük türlerinde bir başlık olan ünlemler, cümle için hitap (seslenme) ya da duygu anlamı taşıyan sözlerdir. Bir diğer tanımla sevinç, acıma, kızma, şaşkınlık, korkma… gibi çeşitli duyguları ve seslenme anlamı verece sözcükleri ifade eden sözlere ünlem denilmektedir.

Hey! Haydi! Eyvah! Arkadaşlar! Off! Ah! Ey! Vah!

Yukarıdaki tanımla beraber ünlemler konusunda değinmemiz gereken bir başlık da ünlemlerin görevleri ve çeşitleridir.

Ünlemlerin Görevleri

  • Hitap Bildirmek (Seslenme): Hey, ey, bre, hu, alo, be hey, anne, gençler, dostlar, Ali….
  • Duygu Belirtmek: Eyvah, tüh, yazık, ne yazık ki, vah vah, oh, uf, of, eh, ah, bravo, aferin, pes, yuh, aaa, eee, ya, yahu, imdat, hayret ….

Ünlem Çeşitleri

1) Asıl (gerçek) Ünlemler: Eh, eyvah, yazık, bravo…

2) Aslında Ünlem Olmadığı Halde Duygu ve Seslenme Anlamı Olan Ünlemler

Örnekler

Tanrım yardım et!

Gençler, geleceğinizi düşünün!

Sen, ayağa kalk!

Yaşasın, zil çaldı!

Anne! Kapıyı aç.

Tüm sözcük türlerinde olduğu gibi ünlem de isim gibi kullanıldığında artık isim olarak görev alır ve ünlem vasfını kaybeder.

Ah dediğini duydum. (Ah bir ünlem sözcüğü olmasına rağmen burada isim görevinde kullanılmıştır)

Çocuğun eyvahları…. (Yine isim görevinde kullanıldığında bu sözcük için de ünlem diyemeyiz)

Ünlem konusunda bilmemiz gereken bir diğer nokta da ünlemlerin cümlenin ögeleri içinde değerlendirilmemesidir. İleride işleyeceğimiz cümle ögeleri konusu için aklınızda bulunması gerekir.

Tanrım yardım et! (Burada ‘yardım et’ yüklem, gizli özne ise ‘sen’dir. Fakat ünlem olan kelimeyi cümlenin ögeleri içinde değerlendiremeyiz.)

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki Ünlemler konusunu işlemiş olduk. Konu başında da belirttiğimiz gibi bu konunun anlatımı kısadır. Sınavlarda çok fazla çıkmamasına rağmen sözcük türlerinde geçtiği için ve müfredata dahil olan bir konu olduğu için konuyu örneklerle açıklama çalıştık. Bir sonraki Kpss Türkçe konumuz Bağlaçlar olacaktır.

Bu yazı Ünlemler ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/unlemler/feed/ 0 5693
Edatlar http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/edatlar/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/edatlar/#comments Sat, 07 Jan 2017 21:32:48 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5684 Edatlar (ilgeçler) konusu Kpss Türkçe dersinde işleyeceğimiz bir diğer kelime türüdür. Bu konuda ilgeçlerle ilgili örnekler, belli başlı ilgeçler ve soru çözümleri ele alınacaktır. Bir önceki Türkçe konumuz zarflardı. Şimdi edatlar konusunu ayrıntılarıyla inceleyelim. Edatlar (İlgeçler) Cümle içinde sözcükler arasında anlam ilgisi kuran sözcüklere edat denir. Edatlar amaç, sebep sonuç, miktar, karşılaştırma, özgülük gibi çeşitli […]

Bu yazı Edatlar ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Edatlar (ilgeçler) konusu Kpss Türkçe dersinde işleyeceğimiz bir diğer kelime türüdür. Bu konuda ilgeçlerle ilgili örnekler, belli başlı ilgeçler ve soru çözümleri ele alınacaktır. Bir önceki Türkçe konumuz zarflardı. Şimdi edatlar konusunu ayrıntılarıyla inceleyelim.

Edatlar (İlgeçler)

Cümle içinde sözcükler arasında anlam ilgisi kuran sözcüklere edat denir. Edatlar amaç, sebep sonuç, miktar, karşılaştırma, özgülük gibi çeşitli anlam ilgileri kurar. Bir diğer tanımla edatlar tek başına anlamı olmayan; ama bir sözcükle öbekleşerek anlam kazanan sözcüklerdir.

Örnekler

Çalışmak için gelmiş.

Cennet gibi yer.

Bisiklet ile gitme.

Edatlar genellikle birlikte kullanıldıkları başka tür sözcüklerle edat öbeği oluşturur. Bu ilgeç öbekleri cümlelerde sıfat ya da zarf görevinde de olur.

Örnekler

Bize karşı saygılıdır.

Senin gibi düşünmüyor.

Okula doğru gitti. (Bu edat öbeği aynı zamanda zarftır)

Cennet kadar güzel yer. (Bu edat öbeği de miktar zarfıdır.)

Edat Çeşitleri

İle: Her zaman ilgeç değildir. ”ve” anlamındaysa bağlaçtır. Bunun dışında ilgeçtir.

İle sözcüğü çoğu zaman -le, -la eki gibi kullanılır. Bu nedenle gözden kaçabilir, dikkat edelim.

Kitaplarıyla defterleri bende. (Burada bağlaç olarak kullanılmış)

Örnekler

Kitaplarıyla geldi.

Kedileriyle, köpekleriyle çok mutlu.

Bisikletle gitme. (Araç – vasıta ilgisi)

Onunla konuşmalısın. (Karşılıklı ilgisi)

Onunla gelecekmiş. (Birliktelik ilgisi)

Kapının ziliyle uyandım. (Sebep sonuç ilgisi)

Zilin çalmasıyla dışarı çıkması bir oldu. (Zaman ilgisi)

Kitabı kardeşimle yolladım. (Aracılık ilgisi)

Testlerle ilgileniyorum. (Yönelme ilgisi)

Hızla geldi. (Durum ilgisi)

Gibi: Her zaman edattır.

Örnekler

Babası gibi çalışkan. (Karşılaştırma)

Cennet gibi yer. (Benzetme)

10 gibi geliriz. (Yaklaşıklık)

Hava soğuyacak gibi. (İhitmal-olasılık)

Yemek pişti gibi. (Yaklaşma ilgisi)

Dağ gibi çamaşır. (Abartma)

İçin: Her zaman edattır.

Örnekler

Sorduğun için söylüyorum. (Sebep sonuç)

Konuşmak için geldik. (Amaç sonuç)

Buraya senin için geldim. (Özgülük)

Senin için cimridir demişti. (Hakkında ilgisi)

Bu davranış benim için doğru değil. (Görecelik)

O tam senin için. (Uygunluk)

Vatan için ölür. (Uğruna)

Bu eşyalar bu oda için büyük. (Karşılaştırma)

Kadar: Her zaman edattır.

Örnekler

10 kadar öğrenci. (Yaklaşıklık ilgisi)

Kardeşi kadar çalışkandır. (Karşılaştırma)

Bu kadar düşünme. (Derece ilgisi)

Denli: Her zaman ilgeçtir.

Örnek

Bu denli düşünme. (Derece ilgisi)

Sanki: Her zaman edattır.

Örnekler

Sanki cennet. (Benzerlik)

Sanki yağmur yağacak. (Olasılık)

Sanki dövdük. (Olumsuzluk, sanma)

Sormakla iyi mi ettin sanki. (Olumsuzluk)

Sadece: Her zaman edattır. Ancak bazı anlam yüklemelerinde edatlar içinde algılanmamlıdır. Eğer ki cümle içinde ”ama” anlamında kullanılıyorsa bağlaç demektir.

Örnekler

Beni sadece o dinledi. (Edattır)

Çalış sadece kendini fazla yorma. (‘ama’ anlamında, o yüzden bağlaçtır)

”Yalnız, Ancak, Tek, Bir tek, Bir”

Bu sözcükler ‘sadece’ anlamında ise edat olurlar.

Bugün ancak Türkçe çalışabilirim. (Sadece anlamında, dolayısıyla edattır)

Adeta – Tıpkı: Bu sözcükler her zaman edattır. Benzerlik ilgisi kurarlar.

Örnekler

Adeta babası.

Tıpkı annesi.

Mi: Her zaman edattır ve her zaman ayrı yazılır.

Örnekler

Gelecek misin? (Soru anlamı)

Geldi mi uyur. (Zaman anlamı)

Güzel mi güzel. (Pekiştirme anlamı)

Lütfen verir misin? (Rica anlamı)

Hiç gidilir mi? (Olumsuzluk)

Sen buraya gelir miydin hiç? (Sitem)

Hiç gelmez miyim. (Olumlu anlam)

-E kadar: 

Örnek

Okula kadar koştum. (Miktar ilgisi)

-E göre:

Örnekler

Bana göre bir iş. (Uygunluk)

Bana göre doğru değil. (Görecelik)

Kardeşine göre daha çalışkan. (Karşılaştırma)

Aldığıma göre bu iş bitmiş. (Açıklama)

-Mek üzere: Kpss Türkçe dersinde ‘-mek’ edatıyla ilgili örneklere geçelim.

Örnekler

Çalışmak üzere gidebilirsin. (Koşul ilgisi)

Çalışmak üzere gelmiş. (Amaç)

Yemek pişmek üzere. (Yaklaşma)

”-e ait, -e özgü, -e mahsus, -e dair” özgülük ilgisi kuran edatlardır.

Bize mahsus oda.

Okumaya dair tartışma.

‘-e özgü’ yerine, ‘-e özel’ kullanımı bir anlatım bozukluğudur.

Gençlere özel özgü tasarılar.

-E dek , -e değin: ‘-E kadar’ anlamlı edatlardır.

-Den ….: ‘-den’ eki ve bir sözcükten oluşan edatlardır.

Örnekler

Bugünden itibaren çalışmaya başlıyorum.

Senden başka kimseyi sevemem.

Dersten sonra gel.

Bizden önce gitmişler.

Evden içeri girmiyor.

Evden dışarı çıkmıyor.

Belden aşağı vuruyor.

Benden öte bir ben var.

Benden yana olduğunu söyledi.

Dünden beri uyumadım.

”-den dolayı, -den ötürü, -den itibaren” sebep sonuç ilgeçleridir.

-E rağmen, -e karşın: Eş anlamlı edatlardır. Karşıt yargı oluşturur.

Örnek

Çok uğraşmama karşın soruyu çözemedim.

‘-E karşın’ yerine ‘-e karşılık’ kullanımı anlatım bozukluğudur.

Öğretmenin izin vermemesine karşılık karşın geziye gittiler.

Değil:

Örnekler

Seni değil beni çağırmış.

Bugün değil yarın gel.

Kpss  genel yetenek Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan edatlar konusunu da tamamlamış olduk. Bir sonraki Kpss Türkçe konumuz yine aynı başlıktan ünlemler olacak.

Bu yazı Edatlar ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/edatlar/feed/ 1 5684
Zarflar http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/zarflar/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/zarflar/#respond Fri, 06 Jan 2017 20:08:19 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5670 Zarflar , diğer adıyla belirteçler KPSS Türkçe konuları içinde yer sözcük türleri başlığı altında işleyeceğimiz bir diğer başlıktır. Bu konuda zarfların özelliklerine ve çeşitlerine değineceğiz. Konuları elimizden geldiğince örneklerle açıklamaya çalışacağız. Zarflar (Belirteçler) Zarflar cümle içinde fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ve başka zarfları belirten sözcüklerdir. Belirteçlerin 4 görevi vardır. Bunlar: Fiilleri Belirtmek: Durum, zaman, yer-yön, miktar ve soru […]

Bu yazı Zarflar ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Zarflar , diğer adıyla belirteçler KPSS Türkçe konuları içinde yer sözcük türleri başlığı altında işleyeceğimiz bir diğer başlıktır. Bu konuda zarfların özelliklerine ve çeşitlerine değineceğiz. Konuları elimizden geldiğince örneklerle açıklamaya çalışacağız.

Zarflar (Belirteçler)

Zarflar cümle içinde fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ve başka zarfları belirten sözcüklerdir. Belirteçlerin 4 görevi vardır. Bunlar:

  • Fiilleri Belirtmek: Durum, zaman, yer-yön, miktar ve soru yönlerinden
  • Fiilimsileri Belirtmek: Aynı şekilde durum, zaman, yer-yön, miktar ve soru yönlerinden
  • Sıfatları Belirtmek: Miktar yönünden
  • Başka Zarfları Belirtmek: Miktar yönünden.
Örnek

Hızla (durum) =>

Dün (zaman) =>

Çok (miktar) =>

Aşağı (yer-yön) =>

Nasıl (soru) =>

 

 

gittik.

Çok güzel ev

Düzgün konuşanları her zaman daha çok sevmiştir.

Zarfların Özellikleri

Zarflar tek sözcükten oluşabildiği gibi söz öbeği şeklinde de olabilir.

Örnekler

Sakin konuştu.

Çok sakin konuştu.

Önceki derste konuştu.

Kardeşi ders çalışırken konuştu.

Uzun uzun konuştu.

Türkçe dersine girmeden önce konuştu.

Zarflar belirttikleri sözcüklerle yan yana olmayabilir.

Örnekler

Dün akşam Türkçe testlerini çözerken uyuya kalmışım.

Dün akşam, derste yaptıklarımızın tamamını tekrar ettim.

Belki işin gerçek yüzünü yarın öğrenirim.

Belirteçler zarf tümleci olduğu gibi olmayabilir de.

Örnekler

Çok çalışkan, çok iyimser, çok güler yüzlü biridir.

En güzel yıllarını bu şehirde geçirmişti.

Kimi zaman bir zarfın içinde başka zarflar da olabilir.

Örnekler

Çok hızlı konuştuğumu söyleyince yavaşladım.

Zamanında ve düzenli çalışmanın gerekli olduğunu anlayarak iyi işler yaptı.

Çok uyuduğunu söyleyince ona çok kızdım.

Epeyce yorgun bir durumda olduğunu söyleyerek hemen eve döndü.

Zarflar da sıfatlar gibi genellikle isim çekim eki almazlar.

Örnekler

Güzel konuştun.

Doğru söyleyince

Ancak bazı zarflarda isim çekim eki görülebilir.

Akşama gelecek.

Dersin sonunda geldi.

Zarfların Çeşitleri

Kpss Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan zarfların çeşitleri; durum, zaman, soru, yer-yön ve miktar belirteçleri olarak 5’e ayrılmaktadır.

1) Durum Zarfları: Durum belirteçlerinin görevleri fiillerin ya da fiilimsilerin durumunu belirtmektir. Yani fiile ve fiilimsiye sorulan ‘nasıl’ sorusunun cevabıdır.

Örnekler

Düşünmeden konuşuyor.

Uykusuz kaldığı için durmadan esniyor.

Güzel konuşmak, doğru düşünmek ve düzenli çalışmak görevimizdir.

Sıkıntı içinde yaşanmaz.

Durum zarflarının anlamlarına göre özellikleri şunlardır:

  • Nitelik Belirteçleri: İyi…, Doğru…, Koşarak…
  • Kesinlik Zarfları: Hiç görmedim, asla konuşmaz, kesinlikle gelir, mutlaka…, muhakkak…, katiyen…, ne olursa olsun…, eninde sonunda…, elbete….
  • Olasılık Zarfları: Belki…, sanırım…, herhalde…, galiba…, muhtemelen…
  • Yineleme ya da Tekrar Zarfları: Yine…, tekrar…, ara sıra…, bir daha…, ayda bir…, sık sık…, durmadan…, ikide bir…, zaman zaman…, yeniden…
  • Üleştirme Zarfları: Üçer üçer…, Teker teker…
  • Yaklaşıklık Zarfları: Yaklaşık…, hemen hemen…, neredeyse…, aşağı yukarı…, şöyle böyle…, en fazla…, en az…
  • Dilek Zarfları: Keşke…, Bari…, İnşallah…
  • Koşul ya da Şart Zarfları: Eğer…, Şayet…
  • Yanıt Zarfları: Evet, hayır, peki, olur, tamam.
  • İşaret Zarfları: Böyle konuşma, Öyle dememeliydin, İşte geldim, Şöyle dikilme.
  • Sınırlama Zarfı: Ödevimi ancak iki günde bitirebildim, artık gelmez.

2) Zaman Zarfları: Zaman belirteçlerinin görevi de fiillerin ve fiilimsilerin zamanını belirtmektir. Fiile ve fiilimsiye ‘ne zaman’ sorusu sorulur.

Örnekler

Demin geldi.

Sonra konuşmak istedi.

Eve ancak gelmiş.

Hala, henüz, yeni, dün, bugün, sabaha, akşamları, yazın, şimdi, nihayet, sonunda, erkenden, önce, sonra, daha (henüz anlamında), ancak (şimdi anlamında)….
Aşağıdaki örneklere dikkat edelim.

Ancak bir haftada ulaşabilirsiniz. (Sınırlama zarfı olarak kullanılmış)

Git ancak fazla kalma. (Ama anlamında, yani bağlaç olarak kullanılmış)

Beni ancak sen anlarsın. (Sadece anlamında, yani edat olarak kullanılmış)

Zaman belirteçleri cümlelerde isim görevinde de kullanılabilir, buna dikkat edelim.

Akşam günün en duygulu saatidir. (isim )

Akşam size uğrarım. (zaman zarfı)

Sabahları çok severim. (isim, belirtili nesne)

Sabahları çok mutlu olurum. (zaman zarfı)

Geçen yıl güzel bir yıldı. (isim)

Onu üç yıl bekledi. (miktar zarfı)

3) Yer – Yön Zarfları: ‘Nere’ sorusuyla fiillerin ve fiilimsilerin yer – yönünü belirten bu belirteçlerdir. ”İleri, geri, içeri, dışarı, öte, beri, aşağı, yukarı” sözcükleriyle de ek almadan bir fiilden ya da fiilimsiden önce gelip yer – yön zarfı olarak kullanılmaktadır.

Örnekler

Hepimiz yukarı çıkmayı düşünürken ileri geçenlerin aşağı indiklerini gördük. (hepsi yer yön zarfı)

Birkaç kişi biraz önce heyecanla aşağı indi. (‘Biraz’ = miktar zarfı, ‘önce’= zaman zarfı, ‘heyecanla’ = durum zarfı, ‘aşağı’ yer-yön zarfı

4) Soru Zarfları: Türkçe sözcük türleri içindeki zarfların bir diğer çeşidi olan soru belirteçleri, soru yoluyla fiilleri ve fiilimsileri belirtir.

”Ne zaman, niçin” her zaman soru zarfıdır.
‘Niçin’ anlamlı her soru sözcüğü soru zarfıdır.
”Ne, niye, neden, ne kadar” sözcükleri de soru zarfı olarak kullanılmaktadır.

Soru zarfları ek almadan fiilden ya da fiilimsiden önce gelir.

Örnekler

Nasıl okumam gerekiyor.

Ne kadar aldım?

Ne kadar kalmak istiyor?

Ne kadar aldığını bilmiyorum.

Ne kadar paran var? (Buradaki ‘ne kadar’ soru sıfatıdır.)

Ne kadara aldın? (Buradaki ‘ne kadar’ soru zamiridir.)

Neden geç kaldın? (Niçin anlamında kullanıldığı için soru zarfıdır.)

Şiir neden söz ediyor? (‘Ne’ -den hal ekini almış ve soru zamiridir.)

Soru zarfı cümleye her zaman soru anlamı vermeyebilir.

Örnekler

Nasıl gideceğini söylemedi.

Nasıl gideceğimi kimden öğrenebilirim? (‘Nasıl’ yine soru zarfı, cümleye soru anlamı veren ise soru zamiri olan ‘kimden’ sözcüğüdür.)

Not:

‘Nasıl, niçin, ne zaman, ne kadar, niye’ sözcükleri ek olmadan fiilden ya da fiilimsiden önce gelirse soru zarfı olur.

‘Neden, Ne’ sözcükleri ‘Niçin’ anlamında ise soru zarfı olur.

5) Miktar Zarfları: Azlık – çokluk, ölçü, nicelik belirteçleri olarak da bilinen miktar zarfları, fiillerin, fiilimsilerin, sıfatların ve başka zarfların ‘ne kadar’ sorusuyla miktarını belirtir.

Örnekler

Epeyce düşünceli gözüküyor. (Zarfı belirtiyor)

Fazla konuşmak yorucu. (Fiilimsiyi belirtiyor)

Pek güzel bir yermiş. (Sıfatı belirtiyor)

Çok çalıştık. (Fiili belirtiyor)

Bazı miktar zarfları derecelendirme yapar:

  • Eşitlik Derecesi:
Örnek

Senin kadar becerikli biri.

  • Üstünlük Derecesi: ‘Daha, -den, -den daha’ ile olur.
Örnek

Daha sıcak bir oda.

  • En Üstünlük Derecesi: ‘En’ sözcüğü ile yapılır.
Örnek

En çabuk yürüyen.

  • Aşırılık Derecesi: ‘Çok, pek, hayli, epeyce, fazla, ne, ne kadar, böylesine, oldukça, fevkalade’ sözcükleri aşırılık zarflarıdır.
Örnekler

Fazla konuşuyor.

Çok iyi bakıyor.

Böylesine yorgun öğrenci görmedim.

Ne kadar güzel giyiniyor.

Fevkalade güzel konuşuyor.

Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan zarflar konusunu da tamamlamış olduk. Bir sonraki Türkçe konumuz Edatlar olacak.

Bu yazı Zarflar ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/zarflar/feed/ 0 5670
Zamirler http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/zamirler/ http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/zamirler/#comments Thu, 05 Jan 2017 21:36:39 +0000 http://www.kpsskonu.com/?p=5663 Zamirler diğer bir deyişle adıllar, KPSS Türkçe içindeki sözcük türlerinin altında işleyeceğimiz 4. başlık olacak. Zamir çeşitlerinden kişi zamirleri, işaret zamirleri, belgisiz zamirler ve soru zamirleri konu anlatımlarını ve örneklerini Zamirler başlığı altında işleyeceğiz. Zamirler (Adıllar) Zamirler, cümle içinde adların yerini tutan ve ad gibi kullanılan sözcüklerdir. Diğer bir tanımla, kendileri ad olmadıkları halde adın […]

Bu yazı Zamirler ilk olarak şurada görüldü: .

]]>

Zamirler diğer bir deyişle adıllar, KPSS Türkçe içindeki sözcük türlerinin altında işleyeceğimiz 4. başlık olacak. Zamir çeşitlerinden kişi zamirleri, işaret zamirleri, belgisiz zamirler ve soru zamirleri konu anlatımlarını ve örneklerini Zamirler başlığı altında işleyeceğiz.

Zamirler (Adıllar)

Zamirler, cümle içinde adların yerini tutan ve ad gibi kullanılan sözcüklerdir. Diğer bir tanımla, kendileri ad olmadıkları halde adın yerini tutan sözcük veya eklere zamir yani adıl denilmektedir.

Örnekler

O nereye gidiyor? (‘O’ insanın yerini tutmaktadır. ‘Nereye’ kelimesi de yerin yerini tutmaktadır.)

Kimse bizi anlamıyor. (‘Kimse’ ve ‘bizi’ kelimeleri burada da adıl görevindedir.)

Adıllar, ad tamlamaları kurabilir, ad çekim ekleri alabilir, kısaca ad gibi kullanılabilir.

Örnekler

Benim sözüm => Belirtili isim tamlaması

İstanbul’un neresi => Belirtili isim tamlaması

Bazı adıllar sıfat tamlamasında ismin yerine de kullanılabilir. Yani sıfat tamlaması oluşturabilir.

Örnek

Her şey => ‘Her’ sıfattır, ‘şey’ ise zamirdir. Dolayısıyla sıfat tamlaması mevcuttur.

Zamir Çeşitleri

1) Kişi Zamirleri: Kişilerin yerini tutan adıllardır. Ancak kişilerin yerini tutan her adıl kişi zamiri değildir.

Örnek

Başkası gelsin.

Hepimiz anladık.

Kişi zamirleri 7 sözcük ve bu sözcüklerin türevlerinden oluşur.

  • Ben, beni, bende, bana
  • Sen, seni, sende, sana
  • O, ona, onun
  • Biz, bizler, bizim
  • Siz, sizin, sizden
  • Onlar, onları, onlardan
  • Kendi, kendisi, kendinde

2) İşaret Zamirleri: İşaret zamirleri ”O, şu, bu, onu, onlar, onlara, şunu, şuna, bunu, bunlar, buradan, böylesini, burası, buraları, şurası, şuraları, orası, oraları, bura, şura, ora, öteki, beriki…” gibi kelimelerden oluşur.

Örnekler

Şu benim kitabımdır. (İşaret zamiri)

Şu kırmızı kaplı kalın kitap benimdir. (Buradaki ‘şu’ kelimesi işaret sıfatıdır, zamir değildir.)

O, benim kalemim. (İşaret zamiri)

Onu çekmeceye koy. (İşaret zamiri)

O gün konuşmuştuk. (Buradaki ‘o’ kelimesi işaret sıfatıdır, zamir değildir.)

Öteki çocuk gelsin.(Buradaki ‘öteki’ kelimesi işaret sıfatıdır, zamir değildir.)

Öteki gelsin. (İşaret zamiri)

Böyle ev görmedim. (Buradaki ‘böyle’ kelimesi işaret sıfatıdır, zamir değildir.)

Böylesini görmedim. (İşaret zamiri)

3) Belgisiz Zamirler: ”Şey, hepsi, hepimiz, herkes, kimse, öteberi” bu sözcükler he zaman belgisiz zamirdir.

‘Şey’ sözcüğü her zaman ayrı yazılır.

Bir şey, her şey

”Orada, vurada, sen, ben, ona, buna” gibi sözcükler belgisiz zamir olarak kullanılabilir. Ayrıca ”Hiçbir, birkaç, birçok, herhangi bir, biraz, birtakım, bazı, başka, fazla, az, çok, tüm, bütün, falan, filan” gibi sözcükler de ek alarak belgisiz zamir olarak cümle içinde kullanılmaktadır.

Belgisiz zamirler ek almadan isimden önce gelince (yani sıfat tamlaması oluşturunca) belgisiz zamir olabilirler.

Herhangi bir ev (Burada herhangi sıfat görevindedir)

Herhangi biri vardı. (Burada ise zamir olarak kullanılmıştır)

4) Soru Zamirleri: Kpss Türkçe sözcük türleri içinde yer alan soru zamirleri, cümle içinde soru yoluyla isimlerin yerini tutan, cevabı isim olan, isim gibi kullanılan ve isim çekim eki alan soru sözcükleridir. ”Nerede, nereye, nereden” her zaman soru adılıdır.

Not

Ne kadar sorusu -a – ı – dan eklerinden birini alırsa soru zamiri olur. Eksiz zamir değildir.

Hangi sorusu -si – niz -leri eklerini alırsa soru zamiri olur. Aynı şekilde ek almazsa zamir değildir.

”Kaç, kaçta kaç, kaçıncı” bu kelimeler cümle içindeki kullanımına göre soru sıfatı ya da soru zamiri olabilirler.

Kaç kişi var? => Burada soru sıfatı görevindedir.

Kaç aldın? => Burada ise soru zamiri görevindedir.

‘Ne’ sözcüğü soru sıfatı, soru zarfı ve soru zamiri olarak kullanılabilir.

Ne iş, ne gün… Soru sıfatı görevinde.

Ne konuşup duruyorsun… Soru zarfı görevinde.

Ne yiyelim… Soru zamiri görevinde.

”Neyi, neler, neye” bunlar da ek aldığı için soru zamiri görevinde kullanılabilir.

Soru zamirleri cümlelere soru anlamı vermeyebilir.

Kime soracağımı bilemiyorum.

Kpss Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan Zamirler konusunu örneklerle beraber tamamlamış olduk. Bir sonraki Kpss Genel Yetenek Türkçe konumuz Zarflar olacaktır.

Bu yazı Zamirler ilk olarak şurada görüldü: .

]]>
http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/zamirler/feed/ 2 5663